Ο ΦΡΥΓΑΣ ΔΙΑΣ

Ο ΦΡΎΓΑΣ ΔΊΑΣ

«Μελέτη πάντα καθαιρεί»  [1]

Η Κυβέλη – Χουμπάμπα με τα σείστρα.

α) Η ΜΗΤΕΡΑ ΤΟΥ, Η ΚΥΒΕΛΗ

Ας αρχίσουμε από την γενεαλογία του Δία. Πού λατρεύονταν περισσότερο οι γονείς του, η Ρέα / Κυβέλη και ο Κρόνος; Από κει πρέπει να κατάγεται και αυτός.

Το όνομα της Φρυγικής θεάς Κυβέλης σημαίνει «ορεινή σπηλιά». Στις Ευρωπαϊκές γλώσσες έχει ακόμη αυτή την έννοια. (cave =σπηλιά, υπόγειο, προφ. κέηβ, κάβ) Η λέξη επανήλθε στην Ελλάδα ως [υπόγειος] χώρος που φυλάγεται το κρασί, και στη συνέχεια οινοπωλείο. Η Κυβέλη ταυτίζονταν με τη Ρέα, τη μητέρα του Δία, και ονομάζονταν «Ιδαία» [2] (από το βουνό Ίδη, και γενικώτερα από κάθε δασωμένο όρος) και «Μητέρα των θεών». Υπήρχαν και τα όρη Κύβελα, στην Φρυγία όπου τη λάτρευαν. Ο Ηρόδοτος τη λέει «Μητέρα Δινδυμήνη». Υπάρχει και ο τύπος Κυβήβη. Ίσως προέρχεται από την Ουρριτική λατρεία της θεότητας Χουβάβα, [3]  που μάλλον όμως ήταν η αρνητική, Μεσοποταμιακή της παραλλαγή. Μολοντούτο συνδέονταν και εκεί με τη Μαντική.  [4]  Με την Ρέα ταυτίζονταν και η Ασσύρια βασίλισσα Σεμίραμις. [5]

Η Μητέρα κατάγεται από την Ασία αλλά οι θεοί, τα παιδιά της, γεννήθηκαν στην Ελλάδα;

Δεν υπάρχει ερευνητής που να μη θεωρεί την Ρέα – Κυβέλη ανατολική θεότητα. Τα ίδια λένε και οι αρχαίοι συγγραφείς. Ούτε πρέπει να ξεχνάμε την αυξημένη σημασία της Μητρικής καταγωγής σε μια εποχή που υπήρχαν ακόμη Μητριαρχικές κοινωνίες πολύ κοντά στην Ελλάδα, πχ στη Λυκία. Υπήρχαν και «Γυναικεία» Έπη, γραμμένα από τον Ησίοδο, οι Ηιοίαι, όπου η Μυθολογία αναλύονταν από τη γυναικεία γενεαλογική γραμμή. Ήταν ισάξια και ισότιμα με τα «Αντρικά» Έπη που διασώθηκαν. Στην ραψωδία λ της Οδύσσειας, όπου ο Ήρωας συνομιλεί με τους νεκρούς, πρωτοκαθεδρία έχουν οι πεθαμένες Μητέρες!

Ο δε πατέρας του Δία, ο Κρόνος, ήταν ο κύριος θεός των Φοινίκων –που σχετίζονται με την Τροία- ο Βαάλ [6]  καθώς και των Σημιτών Σολύμων  [7]  της Μ. Ασίας, συμμάχων των Τρώων. Δεν χρειάζεται να αποδείξω την σχέση των δεύτερων με το Σαλήμ και την Ιερουσαλήμ της Π. Διαθήκης, όπου αναφέρονται μάλλον ως Ελισά. [8]

Τα Μυστήρια [Τελετές] της Κυβέλης, λέγανε, καθιερώθηκαν από τον Δάρδανοιδρυτή της Τροίας [9]  που ήταν μεν τάχα Ελληνικής καταγωγής, αλλά τα έπλασε και τα γιόρταζε εκεί, μια που έφτασαν πολύ αργότερα στην Ελλάδα. Ήταν ο πιο αγαπημένος γιος του Δία. Τον είχε για προστάτη του σαν Ιδαίο (=Τρώα) Δία. Ήταν λέγανε, Αρκάς, παιδί της Ηλέκτρας ή Ηλεκτρυόνης, ή Κρητικός [10]  ή Ιταλός[κατά τους Ρωμαίους]. Υπήρχε και Ιλλυριός Δάρδανος, απόγονος του Κύκλωπα Πολύφημου και της Γαλάτειας. [11]  Ο ταλαίπωρος, δεν ήταν τίποτα από αυτά, Τρώας ήτανε. (Η πραγματική του καταγωγή, όπως και αυτή των Τρώων, ήταν από τη Μέση Ανατολή) Η Βίβλος δεν παραλείπει να εξυμνήσει τον Δαρδά[νο] γιο του Μαλ (Αλ=θεός στα Ιουδαιοφοινικικά) ως Σοφό, και να τον συγκρίνει με τον Σολομώντα. [12] Αυτός ήταν ο πραγματικός Δάρδα – νος.

Ο λαός των Δαρδάνων λέγεται πως ήταν Ιλλυριοί ή Θράκες, που επεκτάθηκαν και στις δυο όχθες των Δαρδανελίων, που πήραν και το όνομά τους… Υπήρχε Δαρδανία και στη Μακεδονία. Το όνομα θυμίζει –δυστυχώς- Ιορδάνη… Ο Μυθικός Μακεδών ήταν Αιγύπτιος, γιος του Όσιρι. Οι Δάρδανοι είχαν συμμαχήσει με τους Σύριους εναντίον της Αιγύπτου (προφανής η καταγωγή τους) και ηττήθηκαν. Επί Ραμσή Γ΄(1200-1169) αναφέρεται πως είχαν υποταχθεί στις φυλές Σακαλάσα, Ζακάλα, Τυρσηνών, (Οι Τυρρηνοί ήταν Μικρασιατικής καταγωγής) και των φυλετικά συγγενών τους, Ελληνο-Αιγύπτιων Δαναών(Και αυτά είναι άλλο κεφάλαιο… τα αναφέρω εδώ ενδεικτικά)

Άλλη παραλλαγή λέει πως η οργιαστική Φρυγική λατρεία δημιουργήθηκε από τους χορούς των Αργοναυτών που αντέγραψαν οι Ασιάτες! Δηλαδή, οι Αργοναύτες ταυτίζονται με τους Κουρήτες-Κορύβαντες-Ιδαίους Δακτύλους, που ανάθρεψαν τον Δία. (Όταν μιλήσουμε για την Αργοναυτική Εκστρατεία, θα δούμε πως αυτό δεν είναι τυχαίο, μια που σε αυτή συμμετείχαν και Φοίνικες)

Και αυτός ο μύθος ομολογεί πως οι οργιαστικοί χοροί της Κυβέλης ήταν μεν Ελληνικής προέλευσης, (τάχα) αλλά πάντως είχαν άλλο περιεχόμενο πριν φτάσουν στην Ασία, μια που αυτός ο τρόπος λατρείας ήρθε κατόπιν από εκεί στην Ελλάδα, χωρίς να γίνει ποτέ απόλυτα αποδεκτός, γιατί ήταν έξαλλος. Ο Διονύσιος Αλικαρνασσεύς τον αποκαλεί «τερατώδη»…

Λένε πως η λατρεία της Κυβέλης εισάχθηκε πρώτα στην Πελοπόννησο από τον Πέλοπα. «Η φρυγική και η λυδική αρμονία, που κατάγονται από τους βαρβάρους, έγιναν γνωστές από τους Έλληνες από τους Φρύγες και τους Λυδούς που κατέβηκαν στην Πελοπόννησο με τον Πέλοπα» «Μπορείς να δεις παντού στην Πελοπόννησο και προπάντων στη Λακεδαίμονα μεγάλους χωμάτινους λόφους που τους λένε τάφους των Φρυγών που ήρθαν με τον Πέλοπα.» «Πρώτοι, δίπλα στα βαρέλια των Ελλήνων τραγούδησαν τον ύμνο της Βουνίσιας μητέρας με αυλούς οι συνοδοί του Πέλοπα, και με οξύφωνο ήχο από άρπες τραγούδησαν τον Λυδικό ψαλμό» [13]  Υπάρχουν όμως αντίθετες μαρτυρίες για πολύ πιο πρόσφατη καθιέρωση αυτής της λατρείας, μετά τους Περσικούς πολέμους.

Οι ευνούχοι ιερείς της Κυβέλης ονομάζονταν περιπαικτικά «Μητραγύρτες» [=αλήτες της Μητέρας] Οι άγιοι αυτοί άνθρωποι εκδίδονταν (:πηδιόντουσαν, έδιναν κόλο) με αμοιβή, για ιερό σκοπό πάντα. Τους αποκαλούσαν επίσης «Γάλλους» και ποτέ δεν κέρδισαν την εκτίμηση των Ελλαδιτών. «…γένος μιαρώτατον τουτ’ εστίν». [14]  Αναφέρεται από τον Αριστοφάνη κάποιος Κλεόκριτος. «Αυτόν τον κορόϊδευαν σαν γυναικωτό και κίναιδο και ξένο, και ταπεινής καταγωγής, και γιο της Κυβέλης. Γιατί στα Μυστήρια της Κυβέλης έπαιρναν μέρος οι εκθηλυσμένοι…». [15]  Οι Αθηναίοι εκτέλεσαν τον πρώτο ιερέα της θεάς!

«Ελθών τις εις Αττικήν εμύει τας γυναίκας τη μητρί των θεών, ως εκείνοι φασίν. οι δε Αθηναίοι απέκτειναν αυτόν…». [16]  Μετά ενέσκηψε επιδημία (που προφανώς μετέδωσε ο Φρύγας ιερέας, θαύμα – θαύμα…) ή ακαρπία. Έτσι, η λατρεία της Κυβέλης επιβλήθηκε τρομοκρατικά στην Αθήνα  [17] με διαταγές του Μαντείου των Δελφών. «Βάραθρον: χάσμα τι φρεατώδες και σκοτεινόν εν Αττική» … «ενταύθα τον Φρύγα τον της μητρός των θεών ενέβαλλον ως μεμηνότα, επειδή προέλεγεν ότι έρχεται η μήτηρ εις επιζήτησιν της κόρης, η δε θεός οργισθείσα ακαρπίαν έπεμψε τη χώρα. και γνώντες την αιτίαν δια χρησμού, το μεν χάσμα κατέχωσαν την δε θεόν θυσίαις ίλαον εποίησαν». [18]

Σε άλλη παραλλαγή, υποχρεώθηκαν να χτίσουν το Μητρώον, δηλ. ναό της Μητέρας των θεών. «λοιμού δε γενομένου, έλαβον χρησμόν ιλάσασθαι τον πεφονευμένον, και δια τούτο ωκοδόμησαν βουλευτήριον εν ω ανείλον τον μητραγύρτην, και περιφράττοντες αυτό, καθιέρωσαν τη μητρί των θεών»…. «εχρώντω δε τω μητρώω αρχείω και νομοφυλακείω..». [19]

Το Βάραθρον υπήρχε όμως κατά τους Περσικούς πολέμους, γιατί εκεί ρίξανε, πολύ πολιτισμένα, τους Πέρσες πρεσβευτές. (όπου Ασιάτης και βάραθρον) Άρα αυτά έγιναν μετά, σε προχωρημένους ιστορικούς χρόνους.

Στη Ρώμη  [20]  η λατρεία της Κυβέλης επιβλήθηκε με διαταγές της Απολλώνιας Μάντισσας Σίβυλλας. Οι Ρωμαίοι, απόγονοι του Τρώα Αινεία, κουβάλησαν στη Ρώμη και το ξόανο της θεάς. Ο Αυτοκράτορας Ηλιογάβαλος έφτασε στο σημείο να ευνουχιστεί ως «Γάλλος». [21] Έτσι το «εθνικό» μας Μαντείο επέβαλλε την Φρυγική καταγωγή του Δωδεκάθεου διεθνώς. Και μάλλον είχε δίκιο.

Όταν ο Γναίος Πομπηίος κατακτούσε την –Ελληνική πλέον- Μικρά Ασία, διάβηκε τον Σαγγάριο, και τον υποδέχτηκαν «Γάλλοι παρά Άττιδος και Βαττάλου των εκ Πεσσινούντος ιερέων της μητρός των θεών» βεβαιώνοντας τον πως η θεά είπε πως θα νικήσει. [22]  Ο δεύτερος γύρος της Ιλιάδας. Οι απόγονοι Τρώων πάντα βρίσκουν τρόπο να συνεννοηθούν. Αυτή ήταν η μητέρα του βασιλιά του Ολύμπου και οι ιερείς της.«Αισχρόν γαρ όνομα Φρυγιακόν…»

β) Η ΙΔΗ, Η ΔΙΚΤΗ ΚΑΙ Ο ΟΛΥΜΠΟΣ

«(Ο Διόνυσος [23] ) έβαλε βασιλιά της χώρας (της Αιγύπτου) τον Δία, τον γιο του Κρόνου και της Ρέας, παιδί ακόμα στην ηλικία. Πλάι του τοποθέτησε και επιμελητή, τον Όλυμπο, που τον εκπαίδευσε και τον έκανε να πρωτεύσει στην αρετή, και έτσι ο Δίας πήρε το επίθετο Ολύμπιος» [24] Όσο για τις Ολυμπιάδες, «…η γαρ σελήνη παρ’ Αιγυπτίοις κυρίως Ολυμπιάς καλείται, δια το κατά μήνα περιπολείν τον ζωδιακόν κύκλον, ον οι παλαιοί αυτόν Όλυμπον εκάλουν.» [25]  Όλυμπος δηλαδή, είναι ο ουρανός στα «παλαιά» Αιγυπτιακά… Η Σημιτική λέξη «Ελ» «Αλ» «Ηλ», θεός, δεν απέχει πολύ, ηχητικά και νοηματικά, και φαίνεται πως είναι Αιγυπτιακής προέλευσης…

Κρητικοί Τεύκροι αποβιβάστηκαν στην Τροία, και μετά από σύγκρουση, συγκατοίκησαν εκεί. Οι Τρώες, μάλιστα, ονομάστηκαν Τεύκροι. Από εκεί μεταφέρθηκε στην Κρήτη ο Μύθος της γέννησης του Δία, μαζί με όλα σχεδόν τα σχετικά Τρωικά τοπωνύμια. Η αρχή του θεού, όμως, ήταν –φυσικά- Αιγυπτιακή.

Ο κυρίαρχος Ελληνικός Μύθος θέλει τον Δία γεννημένο στην Κρήτη, στο όρος Δίκτη ή Ίδη. Τα τοπωνύμια Όλυμπος, Δίκτη και Ίδη, υπάρχουν και στη Μικρά Ασία, και συνδέονται με το Δωδεκάθεο, και ειδικά τη γέννηση και τη διαμονή του Δία. Ένας λόφος της Τρωικής Ίδης λέγονταν Πύτνα, και κάτω του υπήρχε πόλη Ιεράπυτνα – η Ιεράπετρα της Κρήτης. Ιπποκόρωνας (Αποκόρωνας) υπήρχε επίσης και στα δύο μέρη. Οι Τρώες φημίζονταν για τα άλογά τους, όχι όμως και οι Κρητικοί… Το τοπωνύμιο Ιπποκόρωνας είναι λοιπόν εξ ορισμού Τρωικό, και συμπαρασύρει και τα υπόλοιπα. Όλα τα ορεινά δασώδη μέρη ονομάζονταν «ίδες». [26]  «Ίδη: παν σύμφυτον όρος». [27] Η Κρήτη είχε ονομαστεί κάποτε «Ιδαία» [28]  αλλά δεν επικράτησε. Η υιοθέτηση του τοπωνύμιου εξυπηρετούσε τους πάντες. Ο Παυσανίας διασώζει τέτοιες παραλλαγές καταγωγής βασισμένες στις διάφορες έννοιες της λέξης «Ίδη», σχετικά με τις Σίβυλλες. [29]  Όμως, τέσσερις κορυφές της Τρωικής Ίδης ονομάζονταν «Όλυμπος».  [30]  Έτσι, η Ίδη που γεννήθηκε ο Δίας, είναι σίγουρα η Τρωική.

Ο Ησίοδος στη «Θεογονία», όμως, αγνοεί την Ίδη. Το τοπωνύμιο δεν είχε καθιερωθεί ακόμη- συνεπώς ήταν ξένο, Τρωικό… Κατ’ αυτόν, ο Δίας γεννήθηκε στο όρος Αιγαίο της Κρήτης. [31] «Αιγαίο», εδώ, σημαίνει «γεμάτο κατσίκες», μια που ο Δίας βύζαξε την κατσίκα Αμάλθεια. Και αυτή η ονομασία είναι Ασιατική. Οι κατσίκες ήταν ιερά ζώα στην… Φρυγία, όχι την Κρήτη. «Αίγες επί μαντικήν ησκημέναι» [στην Φρυγία] και «αρχαίους τους Φρύγας διδάσκουσιν αίγες μυθικαί» [32]  Ας μην ξεχνάμε τους «τράγους των Μενδησίων» τα ιερά ζώα της Αιγύπτου… [33]  Πιθανά, το Αιγαίο πέλαγος ονομάστηκε έτσι γιατί στις όχθες του κυριάρχησε ο Ζευς, ο θεός των αιγών. Τα ονόματα των πόλεων γύρω του, που παράγονται από το «αιξ» είναι αρκετά. [34]

Οι Κρητικοί, όμως, πίστευαν πως ο Δίας ανατράφηκε από μια γουρούνα, και γι’ αυτό δεν έτρωγαν χοιρινό. [35] Και σε όλη την Ελλάδα, οι εξαγνισμοί γίνονταν με αίμα χοίρου. Έτσι, αρχικά οι Έλληνες θεώρησαν πως αυτό το ιερό (γι αυτούς) ζώο ανάθρεψε τον θεό. Αυτά αντιφάσκουν με τις σημερινές αντιλήψεις για το γουρούνι, που προέρχονται από τον Ιουδαϊσμό. [36]  Όταν η γέννηση του θεού μεταφέρθηκε από την Τροία στην Κρήτη, παραλείφθηκε η «λεπτομέρεια» της Ιερής Φρυγικής κατσίκας-ένα μυαλό είναι αυτό, και μάλιστα Ελληνικό- που προστέθηκε αργότερα… Οι αντιφάσεις δείχνουν την πλαστότητα των Μύθων, αλλά όπως βλέπουμε, βοηθούν στην ανακάλυψη της καταγωγής τους.

Άλλη απόδειξη του ότι ο Μύθος της γέννησης του Δία δεν προέρχονταν από την Κρήτη, είναι η λατρεία των «Μητέρων». Αυτές οι θεές ανάθρεψαν τον Δία σύμφωνα με τον Κρητικό Μύθο και λατρεύονταν εκεί. Οι άλλοι Έλληνες τις αγνοούσαν! Στην Μεγάλη Ελλάδα (Σικελία) τις έμαθαν από Κρητικούς αποίκους μετά τον Τρωικό πόλεμο. [37]  Μάλιστα, ρώτησαν και το Μαντείο των Δελφών αν πρέπει να τις λατρέψουν. (αυτό μεταθέτει την υιοθέτηση της λατρείας τους στον 9ο-8ο αι. π. Χ. το νωρίτερο) Οι θεές βρίσκονταν υπό αμφισβήτηση μέχρι και την Ρωμαϊκή κατάκτηση της Μεγάλης Ελλάδας! Η λατρεία των Μητέρων δεν μαρτυρείται, άλλωστε, σε κανένα άλλο μέρος εκτός από την Κρήτη και από κει στην Σικελία. Αν πούμε πως ήταν οι γνωστές Νύμφες ή οι κόρες του Μελισσέα του κλασσικού Μύθου για την ανατροφή του θεού, δεν μπορεί να ήταν άγνωστες!

Άσε που οι Κρητικοί έλεγαν πως ο Δίας… πέθανε, και έδειχναν και τον τάφο του! «…θα σου τα διηγηθεί ο Κρητικός ο Καλλίμαχος στους ύμνους: ΄΄γιατί και τάφο δικό σου, βασιλιά σου χτίσανε οι Κρητικοί΄΄ γιατί πέθανε ο Δίας…» [38]  Προφανώς ο Κρητικός Δίας που εκεί τον αποκαλούσαν Fέλχανο, (Ούτε Ζευς ούτε Δία αλλά «Ελ» = θεό) είχε δανειστεί στοιχεία από τους μεσανατολικούς θνήσκοντες θεούς Άδωνι και Ταμμούζ. Μάλιστα, ο Φιλόστρατος, («Βίοι Σοφιστών», Β, δ) μαρτυρά πως οι Κρητικοί δικάστηκαν εξ αιτίας του τάφου του θεού! Και πάλι, είναι προφανές πως ο Πανελλήνιος Μύθος για τον βασιλιά του Ολύμπου δεν προήλθε από την Κρήτη!

Επίσης, αν τα τοπωνύμια και ονόματα είχαν μεταφερθεί στην Τρωάδα από την Κρήτη, όπως θέλουμε να πιστεύουμε, τότε πως εμφανίστηκε το τοπωνύμιο Όλυμπος στην Ασία; Είναι το σημαντικότερο από όλα, και δεν υπάρχει στην Κρήτη. Άρα, ακόμα κι αν παραδεχτούμε πως η Τρωική λατρεία προήλθε από την Ελλάδα, (Μερικοί έλεγαν πως ο Τεύκρος ήταν… Αθηναίος) σίγουρα δεν προήλθε από την Κρήτη, παρ’ όλο που μερικοί ισχυρίζονται πως ο Τεύκρος, βασιλιάς της πόλης ήταν Κρητικός. Ο Στράβων, που το αναφέρει, αμφιβάλλει και ο ίδιος. Αυτός ο Μύθος, λοιπόν, είναι αυταπόδεικτα νόθος.

Οι Κρητικοί «βάρβαροι» Τερμίλλες είχαν εποικίσει τη Λυκία. Ήρθαν σε επαφή με τη Τρωική – Φρυγική λατρεία και την έφεραν στην Κρήτη, μαζί με τα τοπωνύμια και τη γέννηση του θεού. Δεν τόλμησαν όμως να μεταφέρουν και τη διαμονή του στο νησί, γι’ αυτό και το τοπωνύμιο Όλυμπος δεν εμφανίστηκε εκεί.

Πως λοιπόν ο Μύθος της γέννησης του Δία μπορεί να προήλθε από την Κρήτη ενώ οι Έλληνες αγνοούσαν τους… Κρητικούς Μύθους για την… γέννηση του θεού, και δεν χρησιμοποιούσαν ούτε το Κρητικό του όνομα; (Fέλχανος) Γιατί δεν ήξεραν την Κρητική γουρούνα και τις Κρητικές Μητέρες; Και γιατί μίλαγαν για άλλα ζώα και πρόσωπα με τον ίδιο ρόλο; Γιατί δεν υπάρχει Όλυμπος στην Κρήτη ενώ όλα τα άλλα τοπωνύμια βρίσκονται εκεί και στην Ασία; Και ο τάφος του; Άρα, οι Μύθοι περί Δία διαδόθηκαν στην Ελλάδα από την Τροία, όχι από την Κρήτη, όπου η λατρεία πήρε τελείως τοπικά χαρακτηριστικά, αντιφατικά με αυτά της υπόλοιπης Ελλάδας, λόγω της σχετικής απομόνωσης του νησιού, αλλά και της πρώιμης διάδοσής της, από τους Τερμίλλες…

Η ίδια η αποδοχή της γέννησης του θεού στην Κρήτη πανελλήνια, δείχνει πως οι Έλληνες γνώριζαν πως ο θεός ήταν ξένος. Θέλοντας να τον παρουσιάσουν Ελληνικό, δεν τόλμησαν να τον εμφανίσουν γεννημένο στο κέντρο της Ελλάδας, αλλά στην περιφέρεια, και μάλιστα σε ένα νησί που γνώριζαν πως είχε αρχαιότερο πολιτισμό από αυτόν της Κεντρικής Ελλάδας, και που κάποτε είχε κατακτηθεί ολοκληρωτικά από «βαρβάρους» [39] … Ο δήθεν Κρητικός Δίας ήταν το ενδιάμεσο στάδιο, το σκαλοπάτι της υιοθέτησης του ξένου αυτού θεού.

Αφού τεκμηριώσαμε την Φρυγική καταγωγή ιερών λέξεων της Ελληνικής θρησκείας, (βέδυ, μανία) είναι αυταπόδεικτο πως και ο Όλυμπος, (η διαμονή των θεών) και η Ίδη (τόπος γέννησης του «Ιδαίου» [40]  Δία) είναι οι Μικρασιατικές περιοχές, αν και οι Έλληνες το διέψευσαν αργότερα. Ο Ελληνικός Όλυμπος ως κατοικία των θεών, είναι, κυριολεκτικά, μύθος. Είναι αδύνατο να μεταφέρθηκε το τοπωνύμιο από Έλληνες αποίκους στην Ασία, (την Τροία) γιατί αυτό θα σήμαινε πως έπαψαν να πιστεύουν στον (Ελληνικό) Όλυμπο ως κατοικία των θεών, και στην Κρήτη ως τόπο γέννησης του Δία. Η μόνη λογικά δυνατή πορεία της λατρείας του θεού είναι η αντίστροφη.

Όταν η λατρεία του Δία ήρθε από έναν ξένο λαό (τους Τρώες) πήρε Ελληνικά αλλά και τοπικά εθνικά χαρακτηριστικά. Γι’ αυτό και υπάρχουν πολλοί Όλυμποι στην Ελλάδα. Κάθε περιοχή, αφού εισήγαγε και αποδέχονταν τον Φρύγα βασιλιά των θεών, διέδιδε πως στην πραγματικότητα έμενε στο δικό της βουνό…

Η Ιλιάδα μιλά για τον Όλυμπο ως κατοικία των θεών, αλλά, αντιφατικά, παρουσιάζει τον Αγαμέμνονα να προσεύχεται ως αρχιερεύς σε επίσημη τελετή όρκου στον Δία που «Ίδηθεν μεδέων» (=κυβερνά από την Τρωική Ίδη) ξεχνώντας το Ελληνικό βουνό Όλυμπο, και αποδείχνοντας την καταγωγή του θεού. [41]  Δεν υπάρχει καμιά αντίφαση, γιατί μαθαίνουμε πως τέσσερις κορυφές της Τρωικής Ίδης ονομάζονταν «Όλυμπος».  [42] Γι’ αυτό και το παλάτι των θεών εκεί, έχει «πολλά δώματα». Οι Πελοπίδες, η οικογένεια του Αγαμέμνονα, κατάγονταν από το Σίπυλο της Φρυγίας. Πού θέλουμε λοιπόν να πίστευε ο Αγαμέμνων πως ήταν η διαμονή του Δία;

Στην Ίδη της Τροίας ο Δίας κουτουπώνει και την Ήρα. [43]

Το όνομα «Έκτωρ» του γνωστού ήρωα της Τροίας, ήταν, φυσικά, και επίθετο του Δία!  [44]

Όλα τα Μυθικά πρόσωπα με το όνομα Όλυμπος, είναι Ασιάτες: Έτσι έλεγαν τον πατέρα του Κορύβαντα, που μαζί με τον Δάρδανο κ.ά., διέδωσαν τη λατρεία της Κυβέλης. Δυο άλλοι Όλυμποι, ο παλαιότερος και ο νεότερος, ήταν μυθικοί μουσικοί από την Μυσία ή την Λυδία, που διαμόρφωσαν τα γνωστά μικρασιατικά μέλη, ανακάλυψαν τον αυλό, κλπ. και θεωρείται πως εισήγαγαν την μουσική τέχνη στην Ελλάδα. Υπήρχε και άλλος Όλυμπος, ιστορικό πρόσωπο ίσως, επίσης Ασιάτης μουσικός, που έζησε την εποχή του Μίδα. Και αυτός θεωρείται ως εισηγητής της μουσικής τέχνης στην Ελλάδα. [45] Βλέπουμε πως το όνομα συνδέεται γεωγραφικά και θρησκευτικά με την Φρυγική λατρεία, την ίδια της την ίδρυση και την διεξαγωγή της, μια που η μουσική έπαιζε πολύ σημαντικό ρόλο σε αυτήν. Αν το όνομα Όλυμπος ήταν Ελληνικό, θα υπήρχαν δεκάδες μυθολογικά και ιστορικά πρόσωπα ελληνικής καταγωγής με αυτό το όνομα.

Το τοπωνύμιο «Όλυμπος» προέρχεται από το Ιουδαιοφοινικικό «Ελ»«Ηλ»-«Αλ» που σημαίνει «θεός» [46]  και Ήλιος. (είναι θέμα προφοράς ή μεταγραφής – Έλυμπος κλπ) Την ίδια ρίζα έχουν και τα «Ηλύσια» Πεδία, ο Παράδεισος. Προφανώς μεταφέρθηκε στην Ελλάδα κατά την Τρωική επιδρομή στη Θεσσαλία που αναφέρει ο Ηρόδοτος. Όπως είπαμε, η ρίζα του είναι Αιγυπτιακή.

γ) ΟΙ ΚΟΥΡΗΤΕΣ ΚΑΙ Η ΑΝΑΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΔΙΑ

Οι «Ιδαίοι Δάκτυλοι», δαίμονες εφευρέτες της μεταλλουργίας, είναι και αυτοί Φρυγικής προέλευσης, που βαφτίστηκαν Ελληνικοί, τάχα από την Ίδη της Κρήτης. Ο Διόδωρος Σικελιώτης, επικαλούμενος τον Έφορο, (το έργο του έχει χαθεί) λέει πως κατάγονταν από την Ίδη της Φρυγίας, (Τροίας) πέρασαν στη Σαμοθράκη, εντυπωσίασαν τους κατοίκους με τα μάγια τους, δίδαξαν τον Ορφέα, και έτσι γεννήθηκαν οι «τελετές και τα μυστήρια» της Σαμοθράκης.  [47] Αυτά τα Μυστήρια ήταν στην πραγματικότητα Μεσανατολικής προέλευσης, όπως, άλλωστε, θα δούμε πως ήταν και οι Τρώες. Η Σαμοθράκη ονομάζονταν παλιά Δαρδανία(Ιορδανία-νησί του Δάρδανου) δείχνοντας την καταγωγή των τελετών. Άλλαξε όνομα μετά την εγκατάσταση Σαμιωτών αποίκων, [48]  ή από την Αφρικανή Αμαζόνα Μυρίνα.

Οι Κάβειροι, οι «Μεγάλοι θεοί» των Μυστηρίων της Σαμοθράκης, Φοινικικής προέλευσης, δεν ήταν άλλοι από τους Κορύβαντες. «οι δε φασι Κουρήτας μεν και Κορύβαντας και Καβείρους και Ιδαίους Δακτύλους και Τελχίνας μικράν έχειν διαστολήν προς αλλήλους, ενθουσιαστικούς όντας και βακχικούς και ενοπλίω κινήσει μετά ψόφου κυμβάλων και τυμπάνων και όπλων και αυλών εκπλήττειν.»  [49]  «Καβείρους δε τους Κορύβαντας καλούσιν και τελετήν Καβειρικήν καταγγέλουσιν [=αναγγέλουν]» [50]  Οι Κορύβαντες ήταν οι συνοδοί της Φρυγικής Κυβέλης. Οι Κουρήτες ήταν οι προστάτες του νεαρού Δία. Οι Ορφικοί ύμνοι ταυτίζουν και αυτές τις δυο ομάδες θεοτήτων. [51]

Μετά, οι Δάκτυλοι βαφτίστηκαν Κρητικοί, Κύπριοι, Ρόδιοι, κ.ο.κ., ενώ λατρεύονταν και στην Φοινίκη. [52]

Οι «Κρητικοί» Κουρήτες παραστάθηκαν στο Δία στο Κρητικό βουνό Ίδη, σύμφωνα με την επικρατούσα, ψευδή παραλλαγή. Στην πραγματικότητα είναι οι συνοδοί της Κυβέλης στην Τρωική Ίδη, οι Κορύβαντες, που φυσικά, ανάθρεψαν και το γιο της.

Πως έγινε η ταύτιση; Αρχικά, οι «Κουρήτες» δεν είχαν σχέση με τη γέννηση του Δία. Ήταν μια φυλή… Αιτωλών σύμφωνα με τον Όμηρο.  [53]  Υποστηρίζονταν από τον Απόλλωνα, και ήταν εχθροί του Οινέα, του Μελέαγρου, κλπ, που ο Μύθος λέει πως «ξέχασαν» να θυσιάσουν στην Άρτεμη, (Δηλαδή δεν πίστευαν στο Δωδεκάθεο) και τιμωρηθήκαν με τον Καλυδώνιο Κάπρο.

Οι Αιτωλοί Κουρήτες ήταν λοιπόν «Σταυροφόροι» υπέρ της νέας θρησκείας, υπεράσπισαν τους Ολύμπιους και έτσι προβιβάστηκαν εν καιρώ σε μυθικούς συνοδούς του Δία, αντιστοιχώντας με τους Φρύγες Κορύβαντες. Γι’ αυτό οι Κουρήτες είναι ένοπλοι, ενώ οι Κορύβαντες όχι. Ο Μύθος πως ανάθρεψαν το θεό στην Κρήτη είναι μεταγενέστερος. Έτσι οι Αιτωλοί Κουρήτες, οι μπράβοι του Δία, έγιναν και αυτοί Κρητικοί από Αιτωλοί. Η εξέλιξη του Μύθου είναι διάφανη.

Άλλη, νεώτερη (;) παραλλαγή, που αναφέρεται από το Νόννο, σχετίζει, πράγματι, τους Κουρήτες που ανάθρεψαν τον Δία με την Αιτωλία, όπου γεννήθηκαν ή κατέληξαν μαζί με τη μητέρα τους την Κόμβη. Η Κόμβη ήταν κόρη του Ασωπού. Μ’ άλλα λόγια οι «δυο» ομώνυμες ομάδες Κουρητών ταυτίζονται. Αυτό ενισχύει περισσότερο όσα ήδη ειπώθηκαν, περί μπράβων που επέβαλλαν τη λατρεία των Ολυμπίων.

Ο βασιλιάς της Αθήνας Κέκροπας, σύμφωνα με αυτό το Μύθο, ήταν σύγχρονος με τη γέννηση του… Δία. Αυτό προέρχεται από το ότι αυτός εισήγαγε πρώτος τη λατρεία του. «Πρώτος ο Κέκροπας αποκάλεσε το θεό ΄΄Δία΄΄, ενώ πριν δεν είχε όνομα. Πρώτος έστησε βωμό, και πρώτος άγαλμα της Αθηνάς» [54] «Ελέγετο δε διφυής και δια το από Αιγύπτου γενέσθαι και εις Ελλάδα ελθείν και βασιλεύσαι» και εισήγαγε από εκεί και τη νομοθεσία και τη λατρεία του Ηφαίστου. [55]

Στη συνέχεια του μύθου, περιμάζεψε και προστάτεψε τους Κουρήτες – Κορύβαντες. Σκότωσε τον ξετρελαμένο πατέρα τους, τον Σώκο, που κυνήγαγε τη μαμά τους. Τα ονόματα των Κουρήτων – Κορυβάντων ήταν Πρυμνεύς, Μίμας, Άκμων, Δαμνεύς, Ωκύθοος, Ιδαίος και Μελισσεύς. Χαλκίδα ήταν το άλλο όνομα της μαμάς τους.  [56]  Ο Όμηρος λέει πως το όρνεο Κύμινδις ονομάζεται και Χαλκίδα. Η Κόμβη–Κύμινδις-Χαλκίδα, λέει ο Μύθος, μεταμορφώθηκε σε πουλί. Η σύνδεση πουλιών με τον Δία και τους Κουρήτες, σχετίζεται με τις αποδημίες τους, (δες κεφ. «Μαύρη ζωή») και υποδηλώνει την μακρινή = ξένη καταγωγή του θεού.

Ο Απολλόδωρος μας τους βγάζει Αιγύπτιους… Οι Κουρήτες ήταν γιοί του Απόλλωνα και της Φθίας. Ο Μυθικός Αιτωλός είχε παλιότερα σκοτώσει τρεις από δαύτους, ξεκινώντας την βεντέτα που οδήγησε στο επεισόδιο του Καλυδώνιου Κάπρου. Ο Οινέας ήταν απόγονός του. (Αιτωλός> Πλευρώνας> Αγήνωρ> Πορθάων> Οινέας) [57]  Ποιοι ήταν οι Κουρήτες; Γιοί του Απόλλωνα, και Αιγύπτιοι: «γεννά παρά τω Νείλω ποταμώ Έπαφον παίδα. τούτον δε Ήρα δείται Κουρήτων αφανή ποιήσαι» [58]  (η Ιώ) « γέννησε στις όχθες του Νείλου το ανθρώπινο παιδί [59]  Έπαφο, και η Ήρα ζήτησε από τους Κουρήτες να τον εξαφανίσουν» Λέτε να τους έφερε από την Αιτωλία; Βεβαίως, θα μου πείτε πως αυτοί δεν είναι οι Αιτωλοί, αλλά οι δαίμονες που ανάθρεψαν τον Δία. Δηλαδή ο βασιλιάς του Ολύμπου αναθράφηκε από Αιγύπτιους; Συ είπας.

Ο θεός ανατράφηκε από τη Νύμφη Αδράστεια, σύμφωνα με τον Καλλίμαχο. Η Αδράστεια ήταν Τρωική πόλη, [60] και εκεί λατρεύονταν μια ομώνυμη θεά της εκδίκησης. Την ταύτιζαν με την Άρτεμη και με την ίδια την Κυβέλη. [61]  Ο Ερμείας συνδέει τα πρόσωπα που ανάθρεψαν τον Δία με την θεά Αδράστεια (όχι τη Νύμφη ) δηλαδή την Τροία: –Είναι κόρη του Μέλισσου ή Μελισσέως (μέλισσες έφερναν μέλι στο μωρό Δία  [62] ) και της Αμάλθειας (της νύμφης ή κατσίκας που τον βύζαξε) και αδελφή της Ίδης. [63] (του βουνού που γεννήθηκε)- Ο Μέλισσος όμως ήταν βασιλιάς της Κρήτης σε άλλη παραλλαγή. [64] Η Τρωική θεά του Ερμεία, ήταν η κόρη του… Κρητικού βασιλιά στον Καλλίμαχο. Αδύνατο. Άλλωστε, υπήρχε πόλη Μέλισσα στην Φρυγία, αλλά όχι στην Κρήτη. Μέλισσα λέγανε και μια άλλη κόρη του Μέλισσου που και αυτή ανάθρεψε το Δία.

Ο Ερμείας, λοιπόν, χρησιμοποιεί τον Φρυγικό Μύθο για τη γέννηση του Δία, που είδαμε πως πολλοί Έλληνες υιοθετούσαν ως γνήσιο. Η θεά Αδράστεια δεν είναι απλά ευκαιριακή παιδαγωγός του θεού: «Στον θεσμό όμως της Αδράστειας όλα είναι υποταγμένα, και όλοι οι διαχωρισμοί των θεών και όλοι οι κανόνες και οι φρουρές από αυτόν τον θεσμό υπάρχουν. Ο Ορφέας λέει πως αυτή φρουρεί και τον δημιουργό των πάντων ΄΄με χάλκινα κύμβαλα και τύμπανο από δέρμα κατσίκας΄΄ έτσι αντηχεί, που να επιστρέφουν σε αυτήν όλοι οι θεοί» [65]  Το τούμπανο και τα κύμβαλα της Αδράστειας είναι χαρακτηριστικό της Φρυγικής οργιαστικής λατρείας.

Η ανάλυση της οικογένειας των παιδαγωγών του Ολυμπίου Διός, μας υποδείχνει την πραγματική καταγωγή του Τρωικού Μωρού που μας φόρτωσαν ως γνήσιο Ελληνικό μεγάλο θεό, ενώ κυβερνά από την Τρωική Ίδη (= «Ίδηθεν μεδέων») Να μη ξεχνάμε και την Τρωαδίτισσα «Ιδαία» Μεγάλη Μαμά του. Δυο σημαντικά τοπωνύμια που σχετίζονται με το Δία, ο Όλυμπος και η Μέλισσα, απουσιάζουν από την Κρήτη. Η μεταφορά του θεού δεν ήταν πλήρης, μια που η κατσίκα έγινε… γουρούνι, κλπ.

Αυτός είναι ο λόγος του φιλοτρωισμού του Δία στην Ιλιάδα, και όχι οι θρήνοι της Θέτιδας, όπως τα μπαλώνει ανεπιτυχώς ο Όμηρος, κάνοντας τον Αχιλλέα να φαίνεται μαμμόθρεφτο, που μόνο με παρέμβαση της μαμάς του ελπίζει να λύσει την διαφωνία του με τον Αγαμέμνονα. Έτσι, η Θέτις ζητά να νικηθούν οι Έλληνες για να φανεί η αξία του γιου της, και ο Δίας αρχίζει να υποστηρίζει την Τροία λόγω… γκρίνιας. Ούτε στη… Μυθολογία δεν μπορεί να συμβαίνουν αυτά! (Η αντίφαση με ενόχλησε από την πρώτη ανάγνωση)  [66]

Γράφει ευγενικά ο Παπαρρηγόπουλος: «Διότι πάσαι αύται αι νέαι αντιλήψεις της Ρέας και του Διός ή διεπλάσθησαν κατ΄αρχάς εν Κρήτη, ή εν Ελλάδι διασκευασθείσαι απεδόθησαν υπό των ποιητών εις την μεγάλην εκείνην νήσον, εν ή συνηντήθησαν αι φοινικικαί και καρικαί θρησκευτικαί δοξασίαι»  [67]  (Δηλαδή, ακόμα και αν ο Μύθος είναι γνήσια Κρητικός, πηγή του είναι η διασκευασθείσα Καρική –Μικρασιατική- Φοινικική επιρροή)

Γράφει και ο Ντεσάρμ: «Δεν δύναται τις ν’ αμφιβάλλει π.χ., ότι ο Κρηταγενής Ζεύς, /…/ «ανήκει εκ της καταγωγής αυτού εις την θρησκείαν της Ασίας…»/…/ «ο υιός της Ρέας» [ο Δίας] «φαίνεται ων εν Κρήτη ό, τι ο Άττυς εν Φρυγία…» /…/ «…Η επιρροή των Φοινικικών θρησκειών ων τα ίχνη εύρηνται εν τοις μύθοις της Ευρώπης, του Μίνω και του Μινωταύρου, παρετάθη»[=επεκτάθηκε]«εξ ίσου εν Κρήτη επί της λατρείας του Διός…» [68]

Και όμως, αφού έγραψαν την αλήθεια, οι ειδικοί αυτοί επιμένουν παρακάτω πως ο Δίας είναι κατά βάση… Ελληνικός θεός. Ποιον φοβούνται και μιλάνε με μισόλογα; Την εθνική αξιοπρέπεια, και την… τιμή του Δυτικού Πολισμού;

Άλλωστε, η αποδοχή της Κυβέλης στην Ελλάδα ως μητέρας των θεών –που έγινε πολύ μετά την υιοθέτηση του Δία- σήμαινε πως αναγνωρίστηκε –ή επιβλήθηκε- επίσημα πλέον, η Φρυγική του καταγωγή, και μάλιστα με διαταγή των Δελφών, όπως θα δούμε παρακάτω.

Εμείς, μπορεί να λέμε ό, τι θέλουμε.

Ο Δίας – Μίθρας- Ιησούς – Βαγαίος

Ο Φρυγικός θεός Βαγαίος, ταυτίστηκε με τον Δία. [Ζεύς Βαγαίος] Έδωσε το όνομα στον Βόγου – Μποζ των αρχαίων και νέων Σλάβων – τον Θεό δηλ., εξ ου και «Βογό-μιλοι» κλπ. Η λέξη υπάρχει και στα Σανσκριτικά και τα Περσικά (Βάγας, Βάγα  [69] ) Το όνομα του όρους Μπεχιστούν (Βαγίστανον) στην Περσία, έχει την ίδια ρίζα. Σημαίνει «όρος Θεού»« Το δε Βαγίστανον όρος εστί μεν ιερόν Διός», [70]  λέει ο Διόδωρος. Ο Στέφανος ο Βυζάντιος αποκαλεί την παρακείμενη ομώνυμη πόλη Βαγίστανα, «θεοπρεπεστάτη». [71]  Φυσικά. «Βάγα – Στάνα» στα Περσικά, σημαίνει «τόπος θεών», και δεν είναι ο… Όλυμπος! «Βάγιον: μέγα». [72]

Ο Δίας, ο Μίθρας και ο Ιησούς, διάφορες παραλλαγές του Βαγαίου (=Θεού) στην ιστορία, ήταν και οι τρεις «Ιδαίοι», απ’ το βουνό της…Τροίας, αφού γεννήθηκαν σε μια «ορεινή σπηλιά», μια κυβέλη, περιστοιχισμένοι από ζώα, (=«Αιγαίοι») και από ποιμένες – Κορύβαντες«αγραυλούντες» με Φρυγική «μανία». Μ’ άλλα λόγια, η Τρωαδίτισσα Ιδαία Κυβέλη (η σπηλιά-Μήτρα-θεά) στάθηκε πράγματι η «Μητέρα [όλων] των θεών»!

Οι Σίβυλλες, μάντισσες του προστάτη θεού της Τροίας, του Απόλλωνα, προπαγάνδιζαν το Μονοθεϊσμό. Η γλώσσα μαρτυρά πως από τη Φρυγία διαδόθηκε στα Βαλκάνια η έννοια του Κυρίαρχου Θεού – Βαγαίου. (ξεκινώντας από την Αίγυπτο, μέσω Ισραήλ –αυτό είναι άλλο κεφάλαιο )

Το Μικρασιατικό όνομα Βαγώας ήταν κοινό, πρέπει να σημαίνει «Θεό-δωρος» ή «Θεο-δόσιος» κλπ. και δίνονταν κυρίως σε ευνούχους, πράγμα που το συνδέει και με τον ευνουχισμένο Φρυγικό θεό Άττη, που ανασταίνονταν και πέθαινε κάθε χρόνο. Τον Άττη συνόδευαν οι Κορύβαντες, σαν τον Δία!  [73]  Δεν υπάρχει αρχαία αφήγηση σχετική με την Ασία που να μην εμφανίζεται κάποιος ευνούχος Βαγώας. Ένας ήταν προσκολλημένος στο Μεγαλέξαντρο.  [74]  (με κάθε έννοια)

Ο Διόνυσος και ο Απόλλων παριστάνονται συχνά με θηλυπρεπή χαρακτηριστικά και ενδυμασία. Ανάλογα παριστάνονταν και η Αφροδίτη, με γενάκι. [75]  Οι αρχαίοι θεοί μπορούσαν να γεννούν, σχεδόν σαν γυναίκες. Και οι Ορφικοί παρουσιάζουν τους αντρικούς θεούς να γεννούν. [76]  Ο πρώτος θεός τους, ο Φάνης, ονομάζονταν «αρσενοθήλυς». [77]  Τέτοιος ήταν και ο θεός Ηρικαπαίος. [78] Το ίδιο υπαινίσσεται ο Μύθος για τη γέννηση της Αθηνάς και του Διονύσου από το σώμα του Δία. «Συ πατήρ, συ δ’ εσσί μάτηρ, συ μεν άρρην, συ δε θήλυς…» [79]  Και ο Ιησούς, ως πρόσωπο της Αγίας Τριάδας, είναι «γεννηθείς ού ποιηθείς»  [80]  από τον Πατέρα πολύ πριν την Δημιουργία. Συνεπώς και ο Θεός των Χριστιανών γεννά κανονικά! «Δεν υπάρχει αρσενικό και θηλυκό» λέει και ο Χριστιανισμός, με «άλλη» έννοια. Πάντως, η αρχική σύλληψη είναι Φρυγική. Η γέννηση απογόνων από έναν αρχικά ευνούχο θεό ήταν ανάλογη παραλλαγή… Γούστα είναι αυτά…

Η πραγματική αιτία της δημιουργίας ανδρόγυνων θεοτήτων ήταν η προσπάθεια ομαλής μετάβασης από τη λατρεία της γυναικείας Μεγάλης Θεάς – Γης – Μητέρας, σε μια ανδροκρατούμενη θρησκεία, όπως αναφέραμε στην εισαγωγή. Το πράγμα γύρισε αλλού, και συντέλεσε, δυστυχώς, στην αποθέωση της ομοφυλοφιλίας στην αρχαιότητα… Ο σκοπός όμως ήταν… Ιερός.

Οι απόγονοι των Τρώων, οι Ρωμαίοι, φύλαγαν στο ναό του Παλατίνου Απόλλωνα ένα μαντικό βιβλίο για την ερμηνεία των κεραυνών, γραμμένο από τη νύμφη και μάντισσα Μπαγκόη ή Μπεγκόη. [81]  Ήταν από την Ετρουρία, αλλά το όνομά της δείχνει Φρυγία, (= Θεο- δώρα) και είναι ένδειξη πως η Απολλώνια λατρεία και η Μαντική δεν μεταδόθηκαν στη Ρώμη μέσω Ελλάδας, αλλά από Τρώες ή Φρύγες αποίκους. Και οι Ετρούσκοι, άλλωστε, θεωρούνται Φρυγικής ή Λυδικής καταγωγής, και πίστευαν σε ένα Θεό-Δημιουργό, παράλληλα με τους υπόλοιπους. (δες αντίστοιχο κεφάλαιο) Τα γλωσσικά τεκμήρια μαρτυρούν πως η Φρυγική θρησκεία είχε -και έχει ακόμα- παγκόσμια διάδοση.

Αν αμφιβάλλετε για τις θρησκευτικές αλλαγές, θυμηθείτε πως οι επίσημοι Μύθοι μιλάνε για τρεις θρησκευτικές ανατροπές (Ουρανός > Κρόνος > Δίας) ενώ οι Ορφικοί προσθέτανε άλλες δυο (τον Φάνη – Ηρακλή – Χρόνο και τον Οφίωνα) και προσδοκούσαν και έκτη. (Τον Διόνυσο σα νέο άρχοντα του Ολύμπου) Αντί για το Διόνυσο, ήρθε ο Χριστός, χρησιμοποιώντας όμως το βασικό του γνώρισμα, το κρασί, και υιοθετώντας πολλά άλλα γνωρίσματα της λατρείας του. Οι ίδιοι οι Χριστιανοί, με το δίκιο τους, θεώρησαν τον Ορφέα ανεπίσημο Προφήτη της πίστης τους.

[1] Περίανδρος, κατά τον Κλήμη Αλεξανδρείας, «Στρωματείς», Α΄, XIV, σελ. 258.

[2] Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, λήμμα «Ιδαία»

[3] Ακαδημία επιστημών ΕΣΣΔ, Παγκόσμια ιστορία, τομ Α2, σελ 817-820 Το τέρας (κατά το Έπος του Γκιλγκαμές) Χουμπάμπα, φύλαγε τους Κέδρους του Λιβάνου, δηλαδή ζούσε σε μια «ίδη» και μια «κυβέλη», δασωμένη ορεινή σπηλιά… Οι Μεσοποτάμιοι έβλεπαν σαν τέρας τη θεότητα των Δυτικών, που έλεγχαν τα δάση, τη μοναδική πηγή πρώτων υλών που στερούνταν.

[4] Σε έκθεμα του Βρεττανικού Μουσείου, ένα πήλινο τερατώδες κεφάλι της Χουβάβα έχει στο πίσω μέρος του οδηγίες μαντικής.

[5] Σούδα, λήμμα «Σεμίραμις»

[6] Ευσέβιος Καισαρείας, Ευαγγελική προπαρασκευή, Α΄, ια΄, σελ. 42 και 38

[7] Πλούταρχος, «Περί των εκλελειπότων χρηστηρίων» 22, D

[8] Παλαιά Διαθήκη, Γένεσις, Ι, 3 κ.έ «…Και υιοί Γαμέρ. Ασχανάζ και Ριφάδ και Θοργαμά. και υιοί Ιωύαν. Ελισά και Θάρσεις, Κίτιοι, Ρόδιοι. εκ τούτων αφορίσθησαν νήσοι των εθνών εν τη γη αυτών…» Οι περιοχές αφορούν καταφανώς τα μικρασιατικά παράλια.

[9] Κλήμη Αλεξανδρείας, Προτρεπτικός προς Έλληνας, ΙΙ, σελ 24

[10] Στράβων, 13, Ι, 48, σελ. 114. Ήταν λέει Τρωικής καταγωγής από την κοινότητα Ξυπετεώνες, που ήταν Τρωική παροικία στην Αθήνα!

[11] Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, λήμματα «Δάρδανος» «Δαρδάνιοι», «Δαρδανίδαι» κλπ.

[12] Παλαιά Διαθήκη, Γένεσις, Ι, 3 κ.έ και Βασιλειών Γ΄, Ε΄, 11

[13] Αθήναιος, Δειπνοσοφισταί, ΙΔ΄, 21, σελ.71-73

[14] Αθήναιος, Δειπνοσοφισταί, ΣΤ΄, 9, σελ. 32 «…Μετά γε νη Δία, τους μητραγυρτούντας γε. πολύ γαρ αυ γένος μιαρώτατον τουτ’ εστίν»

[15] Σούδα, λήμμα «Κλεόκριτος», Αριστοφάνης, Όρνιθες, 877 και Βάτραχοι, 1437.

[16] Λεξικό Σούδας, λήμμα «Μητραγύρτης»

[17] Ρισπέν, Ελληνική Μυθολογία τομ. β σελ. 17.

[18] Λεξικό Σούδας, λήμμα «Βάραθρον»

[19] Λεξικό Σούδας, λήμμα «Μητραγύρτης»

[20] Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, λήμμα «Ιδαία» και «Ρέα Κυβέλη» Δες και Σούδα, λήμμα «Μητρωακαί».

[21] Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, λήμμα «Γάλλοι»

[22] Λεξικό Σούδας, λήμα «Γάλλος»

[23] Ο «πρώτος» Διόνυσος = Όσιρις, όχι ο γιος του Δία… Διόδωρος Σικελιώτης, Γ΄, 74.

[24] Διόδωρος Σικελιώτης, Γ΄, 73

[25] Γεώργιος Σύγγελος, σελ. 371

[26] Λεξικό Δημητράκου, λήμμα «ίδη». Παυσανίας, Φωκικά, 12, 7

[27] Σούδα, λήμμα «Ίδη»

[28] Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, λήμμα «Ιδαία», Διόδωρος Σικελιώτης, Γ΄, 71.

[29] Παυσανίας, Φωκικά, 12, 1-7

[30] Ευστάθιος Θεσσαλονίκης, Ομηρικά σχόλια, Ραψ, Α., σελ. 24

[31] Ησίοδος, «Θεογονία» 484

[32] Κλήμη Αλεξανδρείας, Προτρεπτικός προς Έλληνας, Ι, σελ. 20 και ΙΙ σελ. 23

[33] Ηρόδοτος, 2, 46

[34] Αιγά, (ακρωτήριο) Αιγάδες νήσοι, Αιγαί (Μακεδονία-Αχαΐα-Εύβοια-Χαλκιδική-Μυσία-Αιολία) Αιγαίον όροςΑιγάλεον όρος (Μεσσηνία- Αττική) Αιγιδείς (Σπαρτιατική φυλή) Αιγάς (Χαλκιδική) Αίγειρα κλπ.

[35]Αθήναιος, Δειπνοσοφισταί, 9, 375-376 σελ 62

[36] Σε όλη την Δυτική Ευρώπη, αλλά και σε πολλά μέρη της Ασίας, οι αγρότες συγκατοικούσαν με τα γουρούνια τους, που τα εξέθρεφαν μέσα στα σπίτια τους. Το ζώο αυτό, αντίθετα με τα θρυλούμενα, αν του δοθεί η δυνατότητα, είναι από τα πιο καθαρά ζώα, μια που κάνει μόνο του μπάνιο, και δεν αποπατεί παντού. Κυλιέται στη λάσπη για να απαλλαγεί από τα έντομα και να προφυλαχτεί από τον ήλιο, όπως κάνουν και πολλές πρωτόγονες ανθρώπινες φυλές.

[37] Πλούταρχος, βίος Μάρκελλου, 20 και Διόδωρος Σικελιώτης 4, 79-80

[38] Κλήμη Αλεξανδρείας «Προτρεπτικός προς Ελληνας» ΙΙ, σελ. 35 κ.έ.

[39] Ηρόδοτος, Κλειώ, 173.

[40] Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, λήμμα «Ιδαίον Άντρον»

[41] Ιλιάδα Γ, 276

[42] Ευστάθιος Θεσσαλονίκης, Ομηρικά σχόλια, Ραψ, Α., σελ. 24

[43] Ιλιάδα, Ξ, 329-352

[44] Έκτωρ: «ισχυρώς κρατών, επίθετον του Διός, είδος άγκυρας, πάσσαλος, ως κύριο όνομα, το έρεισμα της Τροίας» (Λεξικό Δημητράκου)

[45] Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, λήμμα «Όλυμπος»

[46] Παγκόσμια ιστορία ΕΣΣΔ τομ. Α2 σελ. 635-636

[47] Κάκτου, Ορφικά, τομ β σελ 185, Διόδωρος Σικελιώτης Ε 64. 4

[48] Παυσανίας, Αχαϊκά, 4, 3

[49] Ευστάθιος Θεσσαλονίκης, Ομηρικά σχόλια, Ραψ. Ι, σελ. 289

[50] Κλήμη Αλεξανδρείας, Προτρεπτικός προς Έλληνας, ΙΙ, σελ 26

[51] Ορφικός ύμνος αρ. 38, στ. 20,

[52] Παυσανίας, Βοιωτικά, 27, 8.

[53] Ιλιάς, Ι, 528 κ.ε.

[54] «Πρώτος δε Κέκροψ λέγεται Ζήνα…» (Δία) «…κεκληκέναι τον θεόν, μη πρότερον παρ’ ανθρώποις ωνομασμένον. έπειτα βωμόν παρ΄Αθηναίοις ιδρύσαι πρώτος και πάλιν πρώτος Αθηνάς άγαλμα συστήσασθαι, ως ουδέ τούτων εκ παλαιού υπαρχόντων» Ευσέβιος Καισαρείας, Ευαγγελική προπαρασκευή, Ι΄, θ΄.

[55] Λεξικό Σούδας, λήμμα «Προμηθεύς». «…διφυής και δια το…» Ο άλλος λόγος του επιθέτου. Ο Κέκροπας ήταν μισός φίδι. Ο Ήφαιστος έλεγαν πως ήταν Μυθικός Αιγύπτιος βασιλιάς.

[56] Ο Μύθος στην Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, λήμμα «Κόμβη».

[57] Απολλόδωρος Α΄,, VII, 6-10

[58] Απολλόδωρος, Β΄, Ι, 3

[59] Ο Έπαφος-Άπις ενσαρκώνονταν αδιάκοπα ως ιερός ταύρος.

[60] Ιλιάδα, Β 828, Λ 328.

[61] Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, λήμμα «Αδράστεια»

[62] Ντεσάρμ.Μυθολογία, τομ Α σελ. 84 και υποσ. αρ. 3

[63] Κάκτου, Ορφικά, τομ. Γ, σελ 213 Ερμείας φιλο. Εις Πλάτ. Φαίδρ. 248c

[64] Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, λήμμα «Αμάλθεια» και αλλού.

[65] Κάκτου, Ορφικά, τομ. Γ΄, σελ 279, Πρόκλος.

[66] Ιλιάς Α 500 – κ. έ.

[67] Παπαρρηγόπουλου, Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τομ. Α, σελ. 381

[68] Ντεσάρμ, Ελληνική Μυθολογία, τομ.Α σελ.97-98

[69] Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, λήμμα «Βαγαίος» και «Βαγώας»

[70] Κάκτου, Κτησίας, ανάλεκτα, σελ. 92, Διοδ. Β 1, 13.

[71] Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, λήμμα «Βαγίστανα»

[72] Σούδα, λήμμα «Βάγιον»

[73] Ιουλιανού, Εις την μητέρα των θεών, 8

[74] Αθήναιος, Δειπνοσοφισταί, ΙΓ 602,603

[75] Λεξικό Σούδας, λήμμα Αφροδίτη

[76] Κάκτος, Ορφικά, τομ. 3 σελ.136 – 137: «Η αρχή των πάντων ήταν το νερό, και από το νερό κατακάθισε η λάσπη, και απ’ τα δυο γεννήθηκε ένα ζωντανό πλάσμα, φίδι που είχε και κεφάλι λιονταριού [ζώον δράκων προσπεφυκυίαν έχων κεφαλή λέοντοςκαι ανάμεσά τους ένα πρόσωπο θεού, που το όνομά του ήταν Ηρακλής και Χρόνος. Αυτός ο Ηρακλής γέννησε ένα τεράστιο αβγό…»

[77] Κάκτος, Ορφικά, τομ. 3 σελ. 118 και αλλού.

[78] Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, λήμμα «Ηρικαπαίος»

[79] Κάκτος, Ορφικά, τομ. 3 σελ. 308.

[80] Σύμφωνα με το «Σύμβολον της Πίστεως»: «και τον Υιόν Αυτού τον μονογενή, γεννηθέντα ου ποιηθέντα προ πάντων των αιώνων»

[81] Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, λήμμα «Βαγώη»

[82] Πλάτων, «Κρατύλος», 409 e – 410

[83] Πλάτων, Κρατύλος, 392 d – 393 b

[84] Ιλιάς Β 867 κ.ε.

[85] Ιλιάς, Γ 166 κ.ε.

[86]Την αναφέρει έτσι, ή με ανάλογες εκφράσεις, τουλάχιστον 8 φορές στην Ιλιάδα (Δ.46, 164, 416, Ε.648, Ζ,.96, 277, 448, Η, 20 και μια στην Οδύσσεια α, 1. 2.

[87]Οδύσσεια, α, 335

[88] Οδύσσεια, γ 137

[89] Ιλιάς, Ε 379-380

[90] Ιλιάς Ε 406

[91] Μνεία του χρησμού και της λατρείας κάνει ο Παυσανίας, «Βοιωτικά» 18,5. Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, λήμμα «Έκτωρ»

[92] Σύμφωνα με μαρτυρία του Ίδιου, Ιουλιανού, «Επιστολαί», επ. 78, σελ. 135

[93] Φιλόστρατος, Ηρωικός 681 σελ. 80

[94] Σούδα, λήμμα «Κιλικών»

[95] Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, λήμμα «Ελλάς, ομηρική εποχή»

[96] Λεξικό Σούδας λήμμα «Παλλάδιον» και «Διομήδειος ανάγκη»

[97] Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, λήμμα «Παλλάδιον»

[98] Ιλιάδα, Η 450 και Μ, 5 – 9

[99] «Αιθίοπας τοίνυν ιστορούσι πρώτους ανθρώπων απάντων είναι…» «παρ’ αυτοίς πρώτοις καταδειχθήναι θεούς τιμάν και θυσίας επιτελείν και πομπάς και πανηγύρεις και τάλλα δι ών άνθρωποι το θείον τιμώσι…» Διόδωρος Σικελιώτης, Γ΄, 2

[100] Ησίοδου, Έργα και Ημέραι, 127-142

[101] Πλούταρχος, περί της Ηροδότου κακοηθείας, 11

[102] Ηρόδοτος 7, 169

[103] Το λέει ο Νέστωρ για να πάψει ο καυγάς μεταξύ Αγαμέμνονα και Διομήδη. Ιλιάς, Ι, 63.

[104] Οδύσσεια α, 2

[105] «Ελλάδος εξ ιερής Τροίην ες καλλιγύναικα» (Έργα και Ημέραι, 653) Ο Όμηρος αποκαλεί έτσι την Ελλάδα Ιλ. Β 683 «Φθίην ηδ’ Ελλάδα καλλιγύναικα», αν και εδώ, «Ελλάδα» είναι περιοχή της Θεσσαλίας, από όπου ξεκίνησε το τοπωνύμιο. Από τα συμφραζόμενα εξάγεται πως ο Ησίοδος, αντίθετα, χρησιμοποιεί τον όρο με την σημερινή έννοια.

[106] Πλάτων, Πολιτεία, Β 364 e

[107] Κλήμη Αλεξανδρείας, Προτρεπτικός προς Έλληνας, ΙΙ, σελ 24

[108] Πλούταρχος, Κίμων – Λεύκιος 1, στα Ορφικά του Κάκτου, τομ Γ, σελ 41

[109] Πλάτων, Συμπόσιον, 179d, Κάκτου, Ορφικά, τομ β σελ. 200-201

[110] Πλούταρχος, Ηθικά (Συμπόσ.) 635 e, στα Ορφικά του Κάκτου, τομ. Γ σελ. 164

[111] Δίων ο Χρυσόστομος, «Τρωικός» σελ 159

[112]Κλήμη Αλεξανδρείας, «Προτρεπτικός προς Έλληνας» ΙΙ, σελ. 35 κ.έ.

[113] Αθήναιος, Δειπνοσοφισταί, ΙΔ΄, 21, σελ.71-73

[114] Αθήναιος, Δειπνοσοφισταί, ΣΤ΄, 9, σελ. 32 «…Μετά γε νη Δία, τους μητραγυρτούντας γε. πολύ γαρ αυ γένος μιαρώτατον τουτ’ εστίν»

[115] Σούδα, λήμμα «Κλεόκριτος», Αριστοφάνης, Όρνιθες, 877 και Βάτραχοι, 1437.

[116] Λεξικό Σούδας, λήμμα «Μητραγύρτης»

[117] Ρισπέν, Ελληνική Μυθολογία τομ. β σελ. 17.

[118] Λεξικό Σούδας, λήμμα «Βάραθρον»

[119] Λεξικό Σούδας, λήμμα «Μητραγύρτης»

[120] Ηρόδοτος, 7, 8

[121] Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη λήμμα «Δελφοί», συμπλήρωμα.

[122] Ιλιάς Δ, 101 και 119

[123] Απολλόδωρος Ρόδιος, 2, 686

[124] Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, λήμμα «Ιδαία» και «Ρέα Κυβέλη» Δες και Σούδα, λήμμα «Μητρωακαί».

[125] Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, λήμμα «Γάλλοι»

[126] Λεξικό Σούδας, λήμα «Γάλλος»

[127] «Λαοί και φυλές της Μικράς Ασίας», Γεωργίου Κλεάνθους Σκαλιέρη, σελ 420. «Οι εκ Μικρασίας ελθόντες Προέλληνες, κατά τον Ηρόδοτον και τον Πλάτωνα ανήκοντες εις την Αρίαν φυλήν, ωνομάζοντο Φρύγες, Λυδοί και Κάρες.» Νομίζω πως τα αποσπάσματα που έχω παραθέσει, είναι αρκετά σαν απάντηση για κάποιον που δεν είναι βεκεσέληνος…(οι αρχαίοι θεωρούσαν ως Αρία φυλή τους… Πέρσες, και ονόμαζαν τις περιοχές τους «Αριανή». Τα ονόματα των Περσών βασιλέων περιέχουν, πράγματι, το συνθετικό «Αρ»)

[1] Περίανδρος, κατά τον Κλήμη Αλεξανδρείας, «Στρωματείς», Α΄, XIV, σελ. 258.

[2] Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, λήμμα «Ιδαία»

[3] Ακαδημία επιστημών ΕΣΣΔ, Παγκόσμια ιστορία, τομ Α2, σελ 817-820 Το τέρας (κατά το Έπος του Γκιλγκαμές) Χουμπάμπα, φύλαγε τους Κέδρους του Λιβάνου, δηλαδή ζούσε σε μια «ίδη» και μια «κυβέλη», δασωμένη ορεινή σπηλιά… Οι Μεσοποτάμιοι έβλεπαν σαν τέρας τη θεότητα των Δυτικών, που έλεγχαν τα δάση, τη μοναδική πηγή πρώτων υλών που στερούνταν.

[4] Σε έκθεμα του Βρεττανικού Μουσείου, ένα πήλινο τερατώδες κεφάλι της Χουβάβα έχει στο πίσω μέρος του οδηγίες μαντικής.

[5] Σούδα, λήμμα «Σεμίραμις»

[6] Ευσέβιος Καισαρείας, Ευαγγελική προπαρασκευή, Α΄, ια΄, σελ. 42 και 38

[7] Πλούταρχος, «Περί των εκλελειπότων χρηστηρίων» 22, D

[8] Παλαιά Διαθήκη, Γένεσις, Ι, 3 κ.έ «…Και υιοί Γαμέρ. Ασχανάζ και Ριφάδ και Θοργαμά. και υιοί Ιωύαν. Ελισά και Θάρσεις, Κίτιοι, Ρόδιοι. εκ τούτων αφορίσθησαν νήσοι των εθνών εν τη γη αυτών…» Οι περιοχές αφορούν καταφανώς τα μικρασιατικά παράλια.

[9] Κλήμη Αλεξανδρείας, Προτρεπτικός προς Έλληνας, ΙΙ, σελ 24

[10] Στράβων, 13, Ι, 48, σελ. 114. Ήταν λέει Τρωικής καταγωγής από την κοινότητα Ξυπετεώνες, που ήταν Τρωική παροικία στην Αθήνα!

[11] Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, λήμματα «Δάρδανος» «Δαρδάνιοι», «Δαρδανίδαι» κλπ.

[12] Παλαιά Διαθήκη, Γένεσις, Ι, 3 κ.έ και Βασιλειών Γ΄, Ε΄, 11

[13] Αθήναιος, Δειπνοσοφισταί, ΙΔ΄, 21, σελ.71-73

[14] Αθήναιος, Δειπνοσοφισταί, ΣΤ΄, 9, σελ. 32 «…Μετά γε νη Δία, τους μητραγυρτούντας γε. πολύ γαρ αυ γένος μιαρώτατον τουτ’ εστίν»

[15] Σούδα, λήμμα «Κλεόκριτος», Αριστοφάνης, Όρνιθες, 877 και Βάτραχοι, 1437.

[16] Λεξικό Σούδας, λήμμα «Μητραγύρτης»

[17] Ρισπέν, Ελληνική Μυθολογία τομ. β σελ. 17.

[18] Λεξικό Σούδας, λήμμα «Βάραθρον»

[19] Λεξικό Σούδας, λήμμα «Μητραγύρτης»

[20] Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, λήμμα «Ιδαία» και «Ρέα Κυβέλη» Δες και Σούδα, λήμμα «Μητρωακαί».

[21] Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, λήμμα «Γάλλοι»

[22] Λεξικό Σούδας, λήμα «Γάλλος»»

[23] Ο «πρώτος» Διόνυσος = Όσιρις, όχι ο γιος του Δία… Διόδωρος Σικελιώτης, Γ΄, 74.

[24] Διόδωρος Σικελιώτης, Γ΄, 73

[25] Γεώργιος Σύγγελος, σελ. 371

[26] Λεξικό Δημητράκου, λήμμα «ίδη». Παυσανίας, Φωκικά, 12, 7

[27] Σούδα, λήμμα «Ίδη»

[28] Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, λήμμα «Ιδαία», Διόδωρος Σικελιώτης, Γ΄, 71.

[29] Παυσανίας, Φωκικά, 12, 1-7

[30] Ευστάθιος Θεσσαλονίκης, Ομηρικά σχόλια, Ραψ, Α., σελ. 24

[31] Ησίοδος, «Θεογονία» 484

[32] Κλήμη Αλεξανδρείας, Προτρεπτικός προς Έλληνας, Ι, σελ. 20 και ΙΙ σελ. 23

[33] Ηρόδοτος, 2, 46

[34] Αιγά, (ακρωτήριο) Αιγάδες νήσοι, Αιγαί (Μακεδονία-Αχαΐα-Εύβοια-Χαλκιδική-Μυσία-Αιολία) Αιγαίον όρος, Αιγάλεον όρος (Μεσσηνία- Αττική) Αιγιδείς (Σπαρτιατική φυλή) Αιγάς (Χαλκιδική) Αίγειρα κλπ.

[35]Αθήναιος, Δειπνοσοφισταί, 9, 375-376 σελ 62

[36] Σε όλη την Δυτική Ευρώπη, αλλά και σε πολλά μέρη της Ασίας, οι αγρότες συγκατοικούσαν με τα γουρούνια τους, που τα εξέθρεφαν μέσα στα σπίτια τους. Το ζώο αυτό, αντίθετα με τα θρυλούμενα, αν του δοθεί η δυνατότητα, είναι από τα πιο καθαρά ζώα, μια που κάνει μόνο του μπάνιο, και δεν αποπατεί παντού. Κυλιέται στη λάσπη για να απαλλαγεί από τα έντομα και να προφυλαχτεί από τον ήλιο, όπως κάνουν και πολλές πρωτόγονες ανθρώπινες φυλές.

[37] Πλούταρχος, βίος Μάρκελλου, 20 και Διόδωρος Σικελιώτης 4, 79-80

[38] Κλήμη Αλεξανδρείας «Προτρεπτικός προς Ελληνας» ΙΙ, σελ. 35 κ.έ.

[39] Ηρόδοτος, Κλειώ, 173.

[40] Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, λήμμα «Ιδαίον Άντρον»

[41] Ιλιάδα Γ, 276

[42] Ευστάθιος Θεσσαλονίκης, Ομηρικά σχόλια, Ραψ, Α., σελ. 24

[43] Ιλιάδα, Ξ, 329-352

[44] Έκτωρ: «ισχυρώς κρατών, επίθετον του Διός, είδος άγκυρας, πάσσαλος, ως κύριο όνομα, το έρεισμα της Τροίας» (Λεξικό Δημητράκου)

[45] Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, λήμμα «Όλυμπος»

[46] Παγκόσμια ιστορία ΕΣΣΔ τομ. Α2 σελ. 635-636

[47] Κάκτου, Ορφικά, τομ β σελ 185, Διόδωρος Σικελιώτης Ε 64. 4

[48] Παυσανίας, Αχαϊκά, 4, 3

[49] Ευστάθιος Θεσσαλονίκης, Ομηρικά σχόλια, Ραψ. Ι, σελ. 289

[50] Κλήμη Αλεξανδρείας, Προτρεπτικός προς Έλληνας, ΙΙ, σελ 26

[51] Ορφικός ύμνος αρ. 38, στ. 20,

[52] Παυσανίας, Βοιωτικά, 27, 8.

[53] Ιλιάς, Ι, 528 κ.ε.

[54] «Πρώτος δε Κέκροψ λέγεται Ζήνα…» (Δία) «…κεκληκέναι τον θεόν, μη πρότερον παρ’ ανθρώποις ωνομασμένον. έπειτα βωμόν παρ΄Αθηναίοις ιδρύσαι πρώτος και πάλιν πρώτος Αθηνάς άγαλμα συστήσασθαι, ως ουδέ τούτων εκ παλαιού υπαρχόντων» Ευσέβιος Καισαρείας, Ευαγγελική προπαρασκευή, Ι΄, θ΄.

[55] Λεξικό Σούδας, λήμμα «Προμηθεύς». «…διφυής και δια το…» Ο άλλος λόγος του επιθέτου. Ο Κέκροπας ήταν μισός φίδι. Ο Ήφαιστος έλεγαν πως ήταν Μυθικός Αιγύπτιος βασιλιάς.

[56] Ο Μύθος στην Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, λήμμα «Κόμβη».

[57] Απολλόδωρος Α΄,, VII, 6-10

[58] Απολλόδωρος, Β΄, Ι, 3

[59] Ο Έπαφος-Άπις ενσαρκώνονταν αδιάκοπα ως ιερός ταύρος.

[60] Ιλιάδα, Β 828, Λ 328.

[61] Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, λήμμα «Αδράστεια»

[62] Ντεσάρμ.Μυθολογία, τομ Α σελ. 84 και υποσ. αρ. 3

[63] Κάκτου, Ορφικά, τομ. Γ, σελ 213 Ερμείας φιλο. Εις Πλάτ. Φαίδρ. 248c

[64] Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, λήμμα «Αμάλθεια» και αλλού.

[65] Κάκτου, Ορφικά, τομ. Γ΄, σελ 279, Πρόκλος.

[66] Ιλιάς Α 500 – κ. έ.

[67] Παπαρρηγόπουλου, Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τομ. Α, σελ. 381

[68] Ντεσάρμ, Ελληνική Μυθολογία, τομ.Α σελ.97-98

[69] Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, λήμμα «Βαγαίος» και «Βαγώας»

[70] Κάκτου, Κτησίας, ανάλεκτα, σελ. 92, Διοδ. Β 1, 13.

[71] Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, λήμμα «Βαγίστανα»

[72] Σούδα, λήμμα «Βάγιον»

[73] Ιουλιανού, Εις την μητέρα των θεών, 8

[74] Αθήναιος, Δειπνοσοφισταί, ΙΓ 602,603

[75] Λεξικό Σούδας, λήμμα Αφροδίτη

[76] Κάκτος, Ορφικά, τομ. 3 σελ.136 – 137: «Η αρχή των πάντων ήταν το νερό, και από το νερό κατακάθισε η λάσπη, και απ’ τα δυο γεννήθηκε ένα ζωντανό πλάσμα, φίδι που είχε και κεφάλι λιονταριού [ζώον δράκων προσπεφυκυίαν έχων κεφαλή λέοντος] και ανάμεσά τους ένα πρόσωπο θεού, που το όνομά του ήταν Ηρακλής και Χρόνος. Αυτός ο Ηρακλής γέννησε ένα τεράστιο αβγό…»

[77] Κάκτος, Ορφικά, τομ. 3 σελ. 118 και αλλού.

[78] Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, λήμμα «Ηρικαπαίος»

[79] Κάκτος, Ορφικά, τομ. 3 σελ. 308.ς»

[80] Σύμφωνα με το «Σύμβολον της Πίστεως»: «και τον Υιόν Αυτού τον μονογενή, γεννηθέντα ου ποιηθέντα προ πάντων των αιώνων»

[81] Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, λήμμα «Βαγώη»