ΟΙ ΜΟΥΣΕΣ (ΜΥΣες) ΚΑΙ ΟΙ ΣΙΒΥΛΛΕΣ

Οι Σίβυλλες

Σίβυλλα ήταν το συλλογικό όνομα μιας κατηγορίας μαντικών γυναικών, που μάλλον δεν είχαν πραγματική συγγένεια αίματος μεταξύ τους, αλλά μοιράζονταν πολλά χαρακτηριστικά. Τις ονόμαζαν από το τόπο καταγωγής τους. (Περσική, Κυμαία, Ερυθραία, κλπ.) Σε αντίθεση με τις Πυθίες, δεν ήταν ενταγμένες σε κάποιο ναό ή ιερατείο. Ήταν συνήθως περιπλανώμενες, κατάγονταν και δρούσαν σε/από πολλούς λαούς και πολιτισμούς, και οι προφητείες τους γίνονταν σε μορφή διαγγέλματος.

Τον Μεσαίωνα διατηρούσαν πολλά βιβλία γραμμένα από τις Σίβυλλες, και οι ηγέτες φαίνεται ότι τα συμβουλεύονταν συχνά. Πρώτη μνεία αυτών των βιβλίων γίνεται κατά την εξιστόρηση της βασιλείας του μισομυθικού Ρωμαίου βασιλιά Ταρκύνιου. Οι Χριστιανοί θεωρούσαν τις Σίβυλλες προφήτισσες της έλευσης του Χριστού. Τις απεικόνισαν μάλιστα σε ναούς. Τις βλέπουμε θρονιασμένες ανάμεσα στους Εβραίους Προφήτες στην Καπέλλα Σιξτίνα, στις τοιχογραφίες του Μιχαήλ Άγγελου. Σήμερα, πολλοί επιστήμονες λένε πως οι «χριστιανικοί» χρησμοί της Σίβυλλας είναι νόθοι. Άραγε υπάρχουν και γνήσιοι χρησμοί; Οι περισσότεροι χρησμοί των Μάντεων είναι κατασκευασμένοι με κάποιου είδους σκοπιμότητα…

Αυτό που μας ενδιαφέρει είναι ότι οι Σίβυλλες και οι χρησμοί τους, εξασφάλισαν την ομαλή μετάβαση από την αρχαία στην χριστιανική θρησκεία. Η αναγνώριση του Χριστιανισμού, έγινε μέσω (έστω και νοθευμένων) χρησμών του Απόλλωνα. Χωρίς αυτούς τους χρησμούς, ας μην αυταπατώμεθα, ο Χριστιανισμός δεν θα είχε καθιερωθεί, ακόμα και αν ο Ιησούς είχε μετατρέψει σε κρασί όλη την θάλασσα της Γαλιλαίας!!!

Ελληνίδα, λένε πως ήταν η πρώτη Σίβυλλα, (με… Λιβυκό όνομα) αλλά αυτό αμφισβητείται, όχι μόνο γιατί αναφέρονται και άλλες παραλλαγές, αλλά και γιατί τα χαρακτηριστικά της μπερδεύονται με αυτά της δεύτερης. Σύμφωνα με τον Παυσανία, η καταγωγή της περίφημης Μάντισσας και προφήτισσας Σίβυλλας αρ. 2 (υπήρχαν πολλές, αλλά εδώ μιλάμε για τις δυο αρχαιότερες) ήταν από την Μικρά Ασία, και από εκεί ήρθε στους Δελφούς, ενώ η αρ. 1 πήρε το όνομά της από την Λιβύη:

«Την παλιά Σίβυλλα, που ήταν και η πιο μεγάλη από όλες οι Έλληνες έλεγαν  [1]  πως ήταν κόρη του Δία και της Λαμίας, της κόρης του Ποσειδώνα και ότι ήταν η πρώτη γυναίκα που έψαλλε χρησμούς, καθώς και ότι πήρε το όνομά της από τους Λίβυους»

Και ο περιηγητής Παυσανίας συνεχίζει για τις Σίβυλλες:

«Η Ηροφίλη όμως ήταν νεότερη απ΄ αυτή, (την παλιά Σίβυλλα) αν και φαίνεται παλιότερη από τον Τρωϊκό πόλεμο [2]  και προφήτεψε για την Ελένη, τον όλεθρο Ασίας και Ευρώπης που θα ανατραφεί στη Σπάρτη, και πως γι΄αυτήν θα πέσει το Ίλιο από τους Έλληνες» Και παρακάτω, λέει η Ηροφίλη: «Γεννήθηκα μισή θνητή και μισή θεά από αθάνατη νύμφη και πατέρα σιτοφάγο. Από μητέρα είμαι από την Ίδη [το βουνό της Τροίας] και πατρική μου χώρα είναι η ερυθρή Μάρπησσος, ιερή της μητέρας, και ο ποταμός Αϊδωνέας» (Μικρασιατικά τοπωνύμια) Και ο Παυσανίας συνεχίζει: «Πέθανε στην Τρωάδα  [3]  και το μνήμα της είναι στο άλσος του Σμινθέα (=Απόλλωνα των ποντικιών)»

Το λεξικό της Σούδας λέει πως η Σίβυλλα δεν ήταν άλλη από τη γνωστή μάντισσα από την Τροία, την Κασσάνδρα, του Πρίαμου την κόρη, μεταξύ άλλων απόψεων. Ο Παυσανίας αναφέρει πως και άλλες περιοχές διεκδικούσαν την καταγωγή της Σίβυλλας, αλλά πιστεύει πως η ομολογία της ίδιας είναι καθοριστική. Ο χρησμός αυτός ήταν καταγραμμένος και δεν σήκωνε αμφισβήτηση:

«Οι Ερυθραίοι – γιατί αυτοί φιλονικούν περισσότερο από όλους τους Έλληνες για την Ηροφίλη»/ /«λένε»/ /«ότι είναι κόρη του ντόπιου βοσκού Θεόδωρου και μιας νύμφης. Η νύμφη είχε το επώνυμο «Ιδαία» [Ίδη: το βουνό της Τροίας] «όχι για άλλο, παρά ότι τα δασωμένα μέρη τα λέγανε τότε οι άνθρωποι ΄Ιδες. Το στίχο που αναφέρεται στη Μάρπησσο και τον ποταμό Αϊδωνέα οι Ερυθραίοι τον αφαιρούν από τους χρησμούς»  [4]

Μια ζωντανή μαρτυρία «Ελληνοποίησης» της Απολλώνιας λατρείας, με διαστρέβλωση των καταγραμμένων χρησμών. Και ο Ηρόδοτος αναφέρει περίπτωση διαστρέβλωσης ιερών κειμένων. Μπορούμε μόνο να φανταστούμε τις αντίστοιχες επεμβάσεις που έχουν γίνει στους Μύθους και στα Ομηρικά Έπη. Ο «πατριωτικός» αυτός «αγώνας» Ελληνοποίησης ενός ξένου θεού «πέρα από την Αφρική» [Ιαπωνία, Κίνα, Ινδία, Αμερική] συνεχίζεται και σήμερα, από γνωστές εκδόσεις και περιοδικά…

Ο Κλήμης Αλεξανδρείας γράφει πως η πρώτη Σίβυλλα ήταν και αυτή από την Μικρά Ασία: «Η Σίβυλλα είναι παλιότερη από τον Ορφέα. Λέγονται πολλά γι΄ αυτήν και τους πασίγνωστους χρησμούς της και την επωνυμία της. Ήταν Φρύγια, αποκλήθηκε Άρτεμη, και φτάνοντας στους Δελφούς έψαλλε:

΄΄ Ώ Δελφοί, αφιερωμένοι στον τοξότη Απόλλωνα, εγώ ήρθα να προφητέψω τη νόηση του Δία που κρατά την Αιγίδα, γιατί έχω πικραθεί από τον αδελφό μου τον Απόλλωνα΄΄

Είναι και άλλη μια, από την Ερυθραία [της Μικράς Ασίας] που την λέγανε Ηροφίλη. Αυτές τις αναφέρει ο Ηρακλείδης ο Ποντικός στο ΄΄Περί χρηστηρίων΄΄»  [5]

Τι συκοφαντίες γράφει αυτός ο παπάς μέσα στην ανθελληνική του μανία, ε; Ακούστε τον Παυσανία, τότε:

«Στις ψαλμωδίες της ονομάζει τον εαυτό της όχι μόνο Ηροφίλη, αλλά και Άρτεμη, και γυναίκα επίσημη του Απόλλωνα, άλλοτε και αδελφή του, και άξαφνα και κόρη του…»  [6]  [ ούτε αυτός άντεξε άλλο…]

Η μόνη «διαφωνία» είναι ποια ήταν πρώτο Νούμερο, η 1 ή η 2, αν και τίποτα δεν αποκλείει πως το Νούμερο 1 έλεγε τα ίδια με το 2.

Αναφέρονται παραλλαγές, που θέλουν την Σίβυλλα αρ. 1 αναθραμμενη στον Ελικώνα από τις Μούσες, ή να έρχεται από τους Μαλιείς [Θεσσαλία]  [7] Ο Παυσανίας υπαινίσσεται πως αυτό αντιφάσκει με τους χρησμούς της [= «οι Έλληνες λένε…» ]  [8]  ο δε Κλήμης μας λέει πως ήταν Φρύγια. Ο Χριστιανός και ο πολυθεϊστής, έγραφαν χοντρικά την ίδια εποχή, και συμφωνούν σχεδόν απόλυτα. Οι καταγωγές ποικίλλουν. Κόρη του Τρώα Δάρδανου η μια, γι’ αυτή από της Ερυθρές έλεγαν πως ήταν από τη Λυδία, κλπ.

Ακούσαμε πως η πρώτη Σίβυλλα ήταν Φρύγια, Ελληνίδα, «Ιδαία» (=Τρωαδίτισσα) κλπ. Αυτές εμφανίστηκαν μετά, σύμφωνα με το λεξικό Σούδας. Η πραγματική καταγωγή της πρώτης Σίβυλλας ήταν Εβραϊκή. «πρώτη ουν η Χαλδαία η και Περσίς, η κυρίω ονόματι Σαμβήθη»  [9]  (είναι τα διάφορα ονόματα και καταγωγές της Εβραίας Σαββαής) (περίληψη: «οι στίχοι των προφητειών της είναι ατελείς, -γιατί δεν πρόφταιναν να τους καταγράψουν σωστά- είτε ο Θεός δεν θέλησε να γίνουν γνωστά τα μέλλοντα στους πολλούς και ανάξιους»  [10]  )

Η Εβραία Σίβυλλα Σαββαή, Σάββη ή Σαβίνθη, είχε εμπνευστεί από τον Απόλλωνα, (φυσικά!) λέει ο Παυσανίας, αν και δεν πιστεύει πως ήταν η πρώτη. [11]  «Μετά τη Δημώ,» [βγήκε] «στους Εβραίους που είναι πέρα από την Παλαιστίνη, γυναίκα χρησμολόγος, που λέγονταν Σάββη. Λένε πως η Σάββη είχε πατέρα τον Βηρωσό και μητέρα την Ερυμάνθη. Μερικοί την λένε Βαβυλώνιακή, και άλλοι Αιγύπτιακή Σίβυλλα» [αναφέρει και άλλους Μάντεις που δεν ήταν Εβραίοι] «αυτές ήταν οι γυναίκες και οι άντρες που αναφέρονται μέχρι τις μέρες μου πως μάντεψαν εμπνευσμένες από τον θεό»[Απόλλωνα]

Λένε πως προφήτεψε για τον Μεγαλέξαντρο και τον Χριστό, αλλά μίλησε και για πολλά άλλα έθνη. Ήταν απόγονος του «μακαριωτάτου» Νώε. Είχε γεννηθεί στην Αίγυπτο ή την Βαβυλώνα, Σε αυτές τις χώρες είχαν μετοικιστεί οι Εβραίοι. Την λέγανε και Περσική ή Χαλδαία. Χαλδαίος ήταν και ο Αβραάμ.

Ίσως η πρώτη Εβραία Σίβυλλα, πριν τη Σαββαή, να ήταν η Μαριάμ, αδελφή του Ααρών και του Μωυσή, που η Παλαιά Διαθήκη αποκαλεί «Μαριάμ η προφήτις» και την παρουσιάζει επικεφαλής οργιαστικής λατρείας των Εβραίων γυναικών. [12]

Κατά τη γνώμη μου, οι μαρτυρίες πως η πρώτη Σίβυλλα ήταν Εβραία ή Τρωαδίτισσα, δεν αντιφάσκουν. Αν η πρώτη Σίβυλλα ήταν κόρη του Δάρδανου και εγγονή του Τεύκρου, «αφ’ ής και άλλαι γυναίκες, όσαι εγένοντο μαντικαί, Σίβυλλαι ελέγοντο…»  [13]  τότε μπορεί κάλλιστα να είναι η Εβραία. Γιατί ο Δάρδανος και ο Τεύκρος είναι οι Δαρδά και Θοργαμά της Παλαιάς Διαθήκης, ο Δαρδά μάλιστα θεωρείται ο σοφότερος μετά τον Σολομώντα.

«…δόξαν εχόντων παρά τοις Εβραίοις επί δεινότητι, ων ου παρελεύσομαι τα ονόματα. ήσαν δε Άθανος και Αιμανός και Χάλκεος και Δάρδανος»  [14]

Η δε Τροία, είχε επαφές με την Μεσοποταμία (από όπου κατάγονταν η Σαββίνθη) μέσω του Μέμνονα, που αν και Τρώας ήταν στρατηγός ή και βασιλιάς της Ασσυρίας, και ήταν γνωστός και σεπτός στο Ισραήλ. Η Σίβυλλα του Τεύκρου και του Δάρδανου, ήταν λοιπόν η Σίβυλλα της Χαλδίας.

Η Σίβυλλα είχε διατάξει τους Ρωμαίους (205 π.Χ) να λατρέψουν τη Φρυγική θεά Κυβέλη (=Μητέρα των θεών) που την αποκαλούσαν «Ιδαία», από το βουνό της Τροίας. Ο Ηρόδοτος την ονομάζει «μητέρα Δινδυμήνη» [15]  και αναφέρει «ιερό όρος» της θεάς στην Μικρά Ασία. Μέχρι και ο Αυτοκράτορας Ηλιογάβαλος ευνουχίστηκε ως «Γάλλος», ιερέας της Κυβέλης. Ο λόγος αυτής της απόλυτης υιοθέτησης, ήταν η Τρωική – Φρυγική της καταγωγή, που ήταν ίδια με των Ρωμαίων. Η Κυβέλη, που ονομάζονταν και Κυβήβη, φαίνεται πως προέρχεται από την Ουριτική λατρεία της θεότητας Χουβάβα.  [16]  Οι Δελφοί είχαν προστάξει την Αθήνα να λατρέψει την ίδια θεά. Η Απολλώνια λατρεία ήταν, λοιπόν, φορέας διάδοσης Ασιατικών λατρειών.

Οι Σίβυλλες είχαν προφητέψει και την έλευση του Χριστού, κατά τη Χριστιανική ερμηνεία των χρησμών τους. Αλλά, στην αρχαία Ρώμη έλεγαν πως η Κυμαία Σίβυλλα είχε πουλήσει τους χρησμούς της στον Ρωμαίο Ταρκύνιο, που τους συμβουλεύονταν ακατάπαυστα. Υπήρχαν ειδικοί ιερείς για την ερμηνεία των προφητειών της. Τα βιβλία της φυλάγονταν στο ναό του Παλατίνου Απόλλωνα, στη Ρώμη. [17]  Η δύναμη της πόλης προέρχονταν από εκεί, δηλαδή τον Απόλλωνα. Αυτή είναι η Μυθολογική – θεολογική εξήγηση της υποδούλωσής μας στη Ρώμη, και ο πραγματικός λόγος της απεικόνισης των Σιβυλλών στις εκκλησίες από τους Ιταλούς της Αναγέννησης. Κατά τα άλλα, μας ενοχλεί ο Εβραίος Χριστός που κατάστρεψε την… εθνική μας θρησκεία. [18]

Οι Χριστιανοί Γότθοι έκαψαν το βιβλίο της Σίβυλλας στη Ρώμη, αγνοώντας την άποψη των Ρωμαιοτραφών Χριστιανών γι’ αυτήν, εκτός αν ήθελαν να στερήσουν την πόλη από τη δύναμή της… (και αυτοί λοιπόν, πίστευαν στις προφητείες της!) Πάντως, οι χριστιανοί Αυτοκράτορες της Δύσης συμβουλεύονταν τους χρησμούς της μέχρι τέλους, αφού το διέταξε και ο απόστολος Παύλος! (δες παρακάτω) Οι Γερμανοί Αυτοκράτορες του Μεσαίωνα διάβαζαν τους χρησμούς της Τιβουρτίνης Σίβυλλας.

Η Σίβυλλα είχε χρησμοδοτήσει στους Ρωμαίους – που θεωρούταν απόγονοι Τρώων, πατριώτες της, σπορά του Αινεία – πως πρέπει να θυσιάζουν ένα ζευγάρι Ελλήνων και Γαλατών σε ειδικές περιπτώσεις! Αυτά, τα γράφει ο γνωστός μας ιερέας των Δελφών, ο Πλούταρχος! Αφού οι Σίβυλλες εμπνέονταν από τον Απόλλωνα, πως ο «Ελληνικός» αυτός θεός διέταξε ανθρωποθυσία Ελλήνων από αλλοεθνείς; Η Ρώμη είχε κατακτηθεί από Γαλάτες. Το μίσος προς αυτούς ήταν δικαιολογημένο. Οι Έλληνες δεν κατάκτησαν τη Ρώμη, αλλά είχαν κατακτήσει την Τροία, τη μητρόπολή της… Έτσι, Γαλάτες και Έλληνες ήταν οι θανάσιμοι εχθροί των Ρωμαίων, που διάφοροι «Γραικύλοι» έλεγαν και λένε πως κατάγονται από την… Αρκαδία! Αν κατανοήσουμε πως ο Απόλλων ήταν θεός της Τροίας, και η ίδια η αρχική Σίβυλλα ήταν «Ιδαία», Τρωαδίτισσα, τότε όλα εξηγούνται. Η εκδίκηση του Απαλιούνας. Οφθαλμόν αντί οφθαλμού…

Οι Μούσες

Οι Μυσοί ήταν μια φυλή της Μικράς Ασίας. Ο Απόλλων Μυσαγέτης, ο αρχηγός των Μυσών, (=της Φυλής του Ποντικιού) έγινε Μουσαγέτης, ο αρχηγός των Μουσών, γιατί παρενέβη η… Αιολική διάλεκτος!

Οι Μούσες δεν είναι μια μόνο ομάδα θεοτήτων, αλλά τουλάχιστο δύο. Οι πρώτες Μούσες, που καθιερώθηκαν από τους μυθικούς Αλωάδες (που ήταν εχθροί των Ολύμπιων!) ήταν μόνο τρεις, η Μελέτη, η Μνήμη και η Αοιδή. Οι Πιερίδες ή Ελικωνίδες Μούσες (οι γνωστές εννιά), δεν περιλάμβαναν τις τρεις πρώτες. Δεν ήταν εξέλιξη ή επέκτασή τους, αλλά το αντίβαρό τους. Καθιερώθηκαν αργότερα, από τον Πίερο, που λέγανε πως τις ονόμασε από τις… κόρες του (!) Πιο πιθανή είναι η παραλλαγή που λέει πως ο Πίερος καθιέρωσε τις Μούσες «διδαχθείς των Θρακών». [19]

Οι νέες, εννιά Μούσες, υποσκελίζοντας τις τρεις παλιές, αντικατέστησαν και τις Σειρήνες που ήταν οι ακόμα παλιότερες θεές της πνευματικής δημιουργίας. Αυτό φαίνεται από το ότι δημιουργοί όπως ο Σοφοκλής, πχ, ονομάστηκαν «Νέες Σειρήνες». Οι μορφές τους σκαλίστηκαν πάνω στον τάφο του, καθώς και σε αυτόν του Ισοκράτη, [20]  και γενικά, «συνηθίζουν μέχρι σήμερα να παρομοιάζουν την εντύπωση που δημιουργούν τα ποιήματα και οι ομιλίες με την Σειρήνα» [21]  Υπήρχε και άγαλμα Σειρήνας στη Νεάπολη. [22]

Οι νέες Μούσες διαγωνίστηκαν με τις Σειρήνες, τις κόρες του Αχελώου, στο τραγούδι και τις νίκησαν. Οι κοπέλες που νικήθηκαν, λένε, μετατράπηκαν στα γνωστά ανθρωποφάγα τέρατα… [23]

Οι Μούσες δεν ήταν πιο ήμερες από τις Σειρήνες… Ο Θράκας μουσικός Θάμυρις, εξοντώθηκε από αυτές, [24]  ενώ ο Απόλλων εξόντωσε τον αυλητή Μαρσύα. Οι Μούσες ήταν φιλενάδες της Σφίγγας, του γνωστού τέρατος, και της έμαθαν το περίφημο αίνιγμά της, με το οποίο εξοντώθηκαν πολλοί. [25]  Συνεπώς ο Οιδίπους ασέβησε απέναντί τους, και στον αρχηγό τους τον Απόλλωνα, σκοτώνοντας την τερατώδη μαθήτριά τους.

Ο Μύθος για τις θηριώδεις Σειρήνες συκοφαντεί την παλιά θρησκεία, της οποίας ο Αχελώος ήταν ένα από τα σημαντικότερα στοιχεία. Όλοι οι ποταμοί ήταν θεοί και γενάρχες φυλών στην Ελλάδα. Οι Έλληνες τους αφιέρωναν τα μαλλιά τους. [26]  Τώρα έγιναν γενάρχες τεράτων, χάρη στην πατριωτική μεγαλοφυΐα της «Ελληνικής» θρησκείας, του Πίερου και των Θρακών δασκάλων του. Θράκη και Μυσία συγγενεύουν, εθνολογικά και θρησκευτικά. Οι Μούσες, οι ακόλουθες του Απόλλωνα, λέει ο Κλήμης Αλεξανδρείας, που μεταφέρει τη γνώμη του Μυρσίλου, κατάγονταν στην πραγματικότητα από τη Μυσία της Μικράς Ασίας!

«Τις Μούσες, που ο Αλκμάν γενεαλογεί από το Δία και τη Μνημοσύνη και οι υπόλοιποι ποιητές και συγγραφείς εκθειάζουν και σέβονται, και τώρα όλες οι πόλεις ιδρύουν τεμένη γι’ αυτές, τα μουσεία, ήταν Μυσές υπηρέτριες που τις αγόρασε η Μεγακλώ, η κόρη του Μάκαρος. Ο Μάκαρ βασίλευε στους Λέσβιους, και συνέχεια τα έβαζε με τη γυναίκα του, αγανακτούσε δε η Μεγακλώ για τη μάνα της. Τι έκανε; αγόρασε Μυσές υπηρέτριες, τόσες τον αριθμό [εννιά δηλαδή] και τις είπε Μοίσες, [δηλαδή Μυσές] κατά την Αιολική διάλεκτο, τις έμαθε να τραγουδάνε και να κιθαρίζουν τα παλιά ποιήματα με μελωδία, και αυτές, κιθαρίζοντας συνεχώς και τραγουδώντας ωραία, ευχαριστούσαν τον Μάκαρα και σταματούσαν την οργή του. Γι’ αυτό η Μεγακλώ, χρωστώντας τους χάρη για το καλό που έκαναν στη μάνα της, τις έφτιαξε χάλκινες [δηλ. αγάλματα] και διάταξε πάντα να τις τιμάνε σαν ιερές. Αυτές είναι οι Μούσες. Η ιστορία [είναι γραμμένη] στον Μυρσίλο το Λέσβιο.»  [27]

Πρόκειται για τη νεκρική λατρεία εννιά τραγουδιστριών, που εξελίχθηκαν σε θεές. Το ίδιο περίπου ισχύει και με την άλλη παραλλαγή, τις κόρες του Πίερου. Ιστορικά, οι γυναίκες μουσικοί ήταν κυρίως σκλάβες, και οι περισσότερες προέρχονταν από την Ασία, ειδικά μετά τα Τρωικά. «Μουσουργοί. ψάλτριαι. ΄΄αι δε μουσουργοί βάρβαροι ήσαν γυναίκες. όνομα αυτοίς επιχώριον βάρζα…΄΄». [28]  Υπάρχουν πολλά παραδείγματα νεκρικής λατρείας δούλων. Η Ασιατική καταγωγή των Μουσών είναι η πιθανότερη, γιατί η Ελληνική Μουσική βασίζονταν σε Ασιατικούς Ρυθμούς [Φρύγιος, Λύδιος, κλπ.] και ήταν, Μυθολογικά, υπό την προστασία των Μουσών. Έτσι βγήκε ο όρος «Μουσική»=«η τέχνη της Μυσίας-Ασίας». Γνωρίζουμε πόσο σημαντική ήταν η Μουσική στην Φρυγική λατρεία.

Τότε, η προσωνυμία του Απόλλωνα «Μουσαγέτης», σημαίνει και «αρχηγός των Μυσών»! Άλλωστε, οι Λυδοί αποκαλούσαν τις Μούσες «Νύμφες». [29] Αυτές είναι πάντα επιχώριες θεότητες. Αν ο Πλούταρχος γράφει πως το ρήμα «θρησκεύειν» προήλθε από το τοπωνύμιο «Θράκη»  [30]  γιατί από εκεί κατάγονταν οι μυστηριακές τελετές και οι Μύστες σαν τον Ορφέα, ας ισχυριστούμε πως οι λέξεις «Μουσική» και «Μούσες» προέρχονται από την Μυσία – Ασία αφού από εκεί κατάγονταν αυτή η τέχνη, ο θεός της και οι συνοδοί του. Το επιστέγασμα είναι πως το όνομα προέρχεται πιθανότατα από τα… ποντίκια, (Μυς, Σμίνθοι) το ιερό ζώο του Απόλλωνα Σμινθέα, του προστάτη της Τροίας.  [31]  Η Μυσία, σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, συμμαχώντας με την Τροία, είχε επιτεθεί και κατακτήσει την Ελλάδα μέχρι τον Πηνειό, φτάνοντας ως το Ιόνιο, πριν τον Τρωικό πόλεμο.  [32]  Τότε μας… εκπολίτισαν, και μας μετέδωσαν τις ποντικομουσικές τους γνώσεις, μαζί με το τοπωνύμιο Όλυμπος (βουνό της Μυσίας)….

Άλλοι έλεγαν πως οι Μούσες ήταν Αιγύπτιες. Ο Όσιρις, λέει, αγαπούσε τη μουσική και το χορό, και είχε εννιά παρθένες για συνοδούς, «παρά τοις Έλλησιν ονομαζομένας Μούσας»[ [33]  με αρχηγό τον Απόλλωνα (=Ώρο)

Κάποιος Αφρικανός Σειρίτης ύμνησε πρώτος την Κυβέλη, εφευρίσκοντας την τέχνη του αυλού. «Λίβυν δε τον αυλόν προσαγορεύουσιν οι ποιηταί» «επειδή Σειρίτης δοκεί πρώτος ευρείν την αυλητικήν, Λίβυς ων των νομάδων, ος και κατηύλισεν τα μητρώα πρώτος» [34] («μητρώα» είναι τα αρμόζοντα στην Μητέρα των θεών, Κυβέλη)

Να τι λέει για την καταγωγή της «Ελληνικής» μουσικής ο Κλήμης Αλεξανδρείας: «Οι βάρβαροι είναι εφευρέτες κάθε τέχνης.» … «Οι Τυρρηνοί επινόησαν την σάλπιγγα και οι Φρύγες τον αυλό. Γιατί, Φρύγες ήτανε ο Όλυμπος και ο Μαρσύας»… «Οι Καππαδόκες ήταν οι πρώτοι που βρήκαν τον (την) νάβλα, [μουσικό όργανο] με τον ίδιο τρόπο που βρήκαν το δίχορδο οι Ασσύριοι»… «σχετικά με τη μουσική, ο Μυσός Όλυμπος φιλοτέχνησε την Λύδια αρμονία. Οι αποκαλούμενοι Τρωγλοδύτες βρήκαν την Σαμβύκη που είναι μουσικό όργανο, λένε ακόμη πως και την πλάγια σύριγγα τη βρήκε ο Φρύγας Σάτυρος. Παρομοίως βρέθηκε από τον Άγνι τον Φρύγα το τρίχορδο και η διάτονος αρμονία, όπως και η Φρύγια αρμονία, η μιξοφρύγια και η μιξολύδια από τον Μαρσύα, που ήταν από την ίδια χώρα όπως είπαμε, και την Δώρια [αρμονία] την επινόησε ο Θάμυρις ο Θράκας» … «Και οι Σικελοί της Ιταλίας πρώτοι βρήκαν την φόρμιγγα, που δεν παραλλάζει πολύ από την κιθάρα, καθώς επινόησαν και τα κρόταλα»  [35]  Ο Κλήμης επικαλείται για όλα αυτά τα γραπτά των Σκάμωνος, Θεόφραστου, Ερέσιου, Αντιφάνη, Αριστόδημου, Αριστοτέλη, Φιλοστέφανου και Στράτωνα.

Ο Αθήναιος λέει για την σαμβύκη: «είναι τετράχορδο όργανο και το χρησιμοποιούν οι Πάρθοι και οι Τρωγλοδύτες»  [36]  «Ο Σήμος από τη Δήλο στο πρώτο βιβλίο της Δηλιάδας του…» «…λέει ότι πρώτη χρησιμοποίησε η Σίβυλλα τη σαμβύκη, για την οποία ο Σκάμωνας που έχει προαναφερθεί, λέει ότι ονομάστηκε έτσι γιατί επινοήθηκε από κάποιον Σάμβυκο…» [37]

Ο Παυσανίας γράφει: «…ο Ηγέλεως, γιος του Τυρσηνού που λένε πως ήταν γιος του Ηρακλή και της Λυδής. Ο Τυρσηνός ήταν εφευρέτης της σάλπιγγας, και ο Ηγέλεως, γιος του Τυρσηνού, δίδαξε στους Δωριείς του Τήμενου το παίξιμο αυτού του οργάνου και έτσι η Αθηνά επονομάστηκε Σάλπιγγα». [38] «Πολλά είδη σαλπίγγων υπάρχουν. Αφρικανικές, Αιγυπτιακές, Τυρρηνικές. Πρώτος ο Αρχώνδας, συμμαχώντας με τους Ηρακλείδες, έφερε στους Έλληνες την Τυρρηνική σάλπιγγα…». [39]  Και οι δυο μαρτυρίες συμφωνούν πως το όργανο εισάχθηκε επί Ηρακλειδών, μετά τον Τρωικό πόλεμο.

Οι Θράκες και οι Τυρρηνοί ήταν συγγενείς λαοί με τους Φρύγες. «Ο Αμφίων δοξάστηκε για τη μουσική του, γιατί έμαθε την Λυδική αρμονία από τους συγγενείς του από τη μεριά του Τάνταλου, [που ήταν Φρύγας] προσθέτοντας και τρεις χορδές στις παλιές τέσσερις…» [40]  Το παίξιμο της κιθάρας ονομάζονταν «…Ασιάδος κρούματα». [41]  (Αριστοφάνης, Θεσμ. 130)

Ο δε Αθήναιος γράφει«Αυτή την αρμονία [την Φρυγική] την επινόησαν και την μεταχειρίστηκαν πρώτοι οι Φρύγες. Γι αυτό και στους Έλληνες οι αυλητές έχουν ονόματα φρυγικά, σα να ήταν δούλοι…»

«ο Αριστόξενος αποδίδει την επινόηση αυτού του τρόπου στον Ύαγνη από τη Φρυγία» «Η φρυγική και η λυδική αρμονία, που κατάγονται από τους βαρβάρους, έγιναν γνωστές από τους Έλληνες από τους Φρύγες και τους Λυδούς που κατέβηκαν στην Πελοπόννησο με τον Πέλοπα»

«Ο Λυδικός μάγαδης αυλός ας οδηγεί τη φωνή…» «…η μάγαδη είναι όργανο ψαλτικό, όπως λέει ο Ανακρέοντας, μια Λυδική εφεύρεση. Γι΄ αυτό ο Ίωνας στην Ομφάλη του λέει ότι οι ψάλτριες είναι Λυδές…» «…και ο Σοφοκλής στους Μυσούς του λέει: Πολύς είναι ο ήχος του φρυγικού τριγώνου και αντίφθογγα τραγουδά η συγχορδία της λυδικής πυκτίδας…» «Ο Δούρης στο έργο του Περί τραγωδίας λέει ότι η μάγαδη έχει πάρει το όνομά της από το Θράκα στην καταγωγή Μάγδη»

«…όργανο που χρησιμοποιούν οι βασιλείς των Θρακών στα δείπνα τους….» «….είναι ο φοίνικας, για το οποίο ο Έφορος και ο Σκάμωνας …» «…λέει ότι επινοήθηκε από τους Φοίνικες και πήρε αυτό το όνομα. Ο Σήμος από τη Δήλο στο πρώτο βιβλίο της Δηλιάδας του λέει ότι πήρε αυτό το όνομα επειδή ο βραχίονάς του φτιάχτηκε από τον φοίνικα της Δήλου…» «τον λεγόμενο νάβλα, /…/ και αυτός είναι επινόηση των Φοινίκων» «και το λεγόμενο τρίγωνο όργανο/../ είναι επινόηση των Σύρων, όπως και ο λεγόμενος λυροφοίνικας και η σαμβύκη»…

«οι Αιγύπτιοι λένε πως ο μόναυλος είναι επινόηση του Οσίριδος, όπως και ο λεγόμενος φώτιγγας πλαγίαυλος» «και για τους έλυμους αυλούς /…/ακούμε πως δεν είναι άλλοι, παρά οι Φρυγικοί» «είναι επινόηση Φρυγική» «οι λεγόμενοι λώτινοι αυλοί είναι αυτοί που οι Αλεξανδρείς λένε φώτιγγες. κατασκευάζονται από το λεγόμενο λωτό. Είναι δέντρο που ευοκιμεί στη Λιβύη» «οι λεγόμενοι αυλοί από ελεφαντόδοντο, τρυπήθηκαν από τους Φοίνικες»

«ο Αριστόξενος ονομάζει ξένα όργανα τους φοίνικες, τις πηκτίδες, τις μαγάδιδες, τις σαμβύκες, τα τρόιγωνα, τους κλεψίαμβους, τους σκινδαψούς και το λεγόμενο εννεάχορδο» «το τρίγωνο μνημονεύει ο Σοφοκλής στους Μυσούς του έτσι ’’Πολύ ηχεί το φρυγικό τρίγωνο κι απαντώντας ψάλλει η συγχορδία της λυρικής πυκτίδας’’»

«οι τρωγλοδύτες κατασκευάζουν την πανδούρα από τη δάφνη που φυτρώνει στη θάλασσα»

«Επιννόηση των Τυρρηνών είναι τα κέρατα και οι σάλπιγγες»

«τη μονοκάλαμη σύριγγα επινόησε ο Ερμής, μερικοί όμως λεν ότι την επινόησε ο Σεύθης και ο Ρωνάκης, οι Μαιδοί, την πολυκάλαμη ο Σιληνός και την Κηρόδετη ο Μαρσύας» (ο Σιληνός ήταν βασιλιάς του Ισραήλ και ο Μαρσύας ήταν Φρύγας)

«Ο Όμηρος»/…/ «αναφέρει αυλούς. Τους αποδίδει στους βάρβαρους. Στους Τρώες λοιπόν υπήρχε ο ήχος αυλών και σουραυλιώνα»  [42]

Ζητώ συγγνώμη για τον ανιαρό και μακρύ κατάλογο, αλλά η προπαγάνδα περί «Ελληνίδων» Μουσών είναι πολύ πιο ανιαρή… Όταν τα όργανα κατάγονται από την Ασία, οι θεότητες της Μουσικής πως γίνεται να είναι Ελληνικές; Η Ασία – Μυσία, λοιπόν είναι, μυθικά και ιστορικά, η πατρίδα της Μουσικής (…τρόπος του λέγειν…) και των Μυσών-Μουσών…

Είναι σίγουρο πως το μουσικό αυτί των προγόνων μας ήταν προβληματικό, μια που θεωρούσαν τα τζιτζίκια… ιερούς μουσικούς, [43]  ενώ τα αηδόνια… θλιβερά!  [44]  Η λέξη «βαρβαρικοί» δεν φτάνει να χαρακτηρίσει ολοκληρωμένα αυτούς τους Μύθους…

Θέλετε και συμπέρασμα;

Αν οι συνοδές του οι Μούσες, η δίδυμη αδελφή του, η Σιβύλλα – Άρτεμη, αυτή με το Λιβυκό όνομα (Άλλοι έλεγαν πως κατάγονταν και από τη Λιβύη) ή η άλλη, η «Ιδαία» από τα βουνά της Τροίας, ή η Φρύγια, κατάγονται από την Ασία, ο Απόλλωνας δεν μπορεί να έχει άλλη καταγωγή. Ζητώ συγγνώμη που γράφω τα αυτονόητα, αλλά είναι απαραίτητο μετά την πλύση εγκεφάλου που έχει υποστεί ο Ελληνικός λαός, που υποχρεώθηκε και υποχρεώνεται να λατρέψει έναν εξ ονόματος, εξ ορισμού και εκ των πραγμάτων φονιά, καταστροφέα, ξένο θεό, προστάτη της Τροίας και της Ρώμης ως αντιπρόσωπο του πολιτισμού του.

Μην σκεφτείτε πως αυτά τα λένε οι Χριστιανοί, γιατί, όπως φάνηκε από τα στοιχεία που έδωσα, έμειναν απόλυτα ικανοποιημένοι με τη βοήθεια που τους έδωσε ο μαντικός θεός, προλειαίνοντας το έδαφος γι’ αυτούς. Το μόνο που τους ενόχλησε ήταν η λίμπιντο του Απαλιούνας. Ιστορίες του κόλου.

Υπάρχουν φυσικά αντίθετοι Μύθοι, που τα θέλουν όλα Ελληνικά, και τα Ασιατικά Μαντεία να ιδρύονται από την Ελλάδα, με τη Μαντώ, κόρη του Απόλλωνα, πχ. Υπάρχουν όμως και Μύθοι πως τα Μαντεία ιδρύθηκαν από τους Υπερβόρειους Τελμισσό και Γαλεώτη. Τόσες αντιφάσεις επιτρέπουν κάθε εκτίμηση για την προέλευση του θεού αυτού, με πρώτη επιλογή την Ασιατική. Αυτό που είναι σίγουρο, μια που επιβεβαιώνεται ή υπαινίσσεται από την πλειοψηφία των Μύθων, είναι πως αυτή η λατρεία ήρθε στην Ελλάδα από αλλού.

Εκτός από τα στοιχεία που αναφέραμε, υπάρχει και η λογική. Αν η λατρεία του Απόλλωνα ξεκίνησε στην Ελλάδα, τότε τα πολλά και ισχυρά μαντεία του θεού στην Ασία δεν είχαν λόγο ύπαρξης. Οι άποικοι, όπως γιόρταζαν τον Απόλλωνα στη Δήλο, θα απευθύνονταν και στους Δελφούς. Αντίθετα, η ύπαρξη των Ασιατικών Μαντείων δικαιολογείται απόλυτα μόνο αν παραδεχτούμε πως ήταν αρχαιότερα.  [45]  Επίσης, άχρηστη θα ήταν και η παρουσία των ιερών και των Μαντείων του θεού στη Βοιωτία (ειδικά το Δήλιον) καθώς και της παραλλαγής του Μύθου της γέννησής του εκεί, τόσο κοντά στους Δελφούς, που είναι όψιμη. Αυτά δημιουργήθηκαν πάνω στην πραγματική, βήμα προς βήμα, γεωγραφική πορεία της διάδοσης της λατρείας του Απόλλωνα. Μικρά Ασία > Δήλος > Δήλιον > Δελφοί. Το όνομα Δήλιον (Βοιωτίας), που ήταν παραθαλάσσιο, με προσανατολισμό προς τη Δήλο, αυτό αποδείχνει, άλλωστε.

[1] Οι Έλληνες το έλεγαν… Είναι υπαινιγμός. Θα δούμε πως και η πρώτη Σίβυλλα ήταν από τη Φρυγία, και κατά άλλη παραλλαγή ήταν… Εβραία!

[2] Εδώ ο Παυσανίας αφήνει να φανεί η αλήθεια. Γνωρίζει καλά πως το Μαντείο των Δελφών δεν υπήρχε κατά τα Τρωικά, και παραξενεύεται πως μπορεί να πήγε εκεί και να προφήτεψε η Ηροφίλη για αυτόν τον πόλεμο! Το… φως της Ελληνικής σκέψης κρύβεται να μην το φάει η Απολλώνια λατρεία…

[3] Πως υπάρχει ο τάφος της αφού η Τροία καταστράφηκε, όχι μόνο από τους Έλληνες, αλλά και από σεισμό και πλημμύρα, όπως λέει ο Όμηρος; Άρα, έζησε και προφήτεψε αφού εποικίστηκε η Τροία από Έλληνες πολύ μετά την καταστροφή, «μόλις χτές» όπως θάλεγε ο Ηρόδοτος…Γι αυτό και ο Παυσανίας γράφει «φαίνεται»

[4] Παυσανίας, Φωκικά, 12, 1-7

[5] Κλήμης Αλεξανδρείας, «Στρωματείς» Α΄ ΧΧΙ σελ 279

[6] Παυσανίας, Φωκικά, 12, 1-7

[7] Πλούταρχος, Περι του μη χραν έμμετρα νυν την Πυθίαν 9

[8] Υπάρχουν τέτοιες διαφοροποιήσεις σε πολλούς Μύθους, πχ. για τον Πέλοπα, που ήταν Φρύγας κλπ. Ο κανόνας και η λογική λένε πως οι Μύθοι που δίνουν ξένη καταγωγή σε μυθολογικά πρόσωπα είναι οι αρχικοί που στη συνέχεια «ελληνοποιήθηκαν». Αν ο αρχικός Μύθος έδινε Ελληνική καταγωγή, ο αντίθετος Μύθος δεν είχε λόγο ύπαρξης. Ανθέλληνες σαν εμένα πρέπει να είχαν εκτελεστεί ή εξοριστεί.

[9] Λεξικό Σούδας, λήμμα «Σίβυλλα Χαλδαία»

[10] Λεξικό Σούδας. λήμμα «Σίβυλλα Χαλδαία» «Οι στίχοι αυτής ατελείς ευρίσκονται και άμετροι /…/ είτε και κατ’ οικονομίαν Θεού τούτο γέγονεν, ως μη γινώσκοιντο υπό των πολλών και αναξίων οι χρησμοί αυτής»

[11] Παυσανίας, Φωκικά, 12, 1-7

[12] Παλαιά Διαθήκη, Έξοδος, ΙΕ΄, 20-21

[13] Ευστάθιος Θεσσαλονίκης, Ομηρικά σχόλια, Ραψ. Β΄, σελ. 285

[14] Ιώσηπος, Ιουδαϊκή αρχαιολογία Η΄, 5

[15] Ηρόδοτος, 1, 80, Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, λήμμα «Ιδαία».

[16] Ακαδημία επιστημών ΕΣΣΔ, Παγκόσμια ιστορία, τομ Α2, σελ 817-820

[17]Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, λήμμα «Βαγώη»

[18] Σοβαρά τώρα, θεωρείτε τον Έλληνα ικανό να φτιάξει μόνος του κάποια θρησκεία; Οι Έλληνες «ομνύοντες εξαπατώσι» (Ηρόδοτος, 1, 153) θεούς και ανθρώπους…

[19] Παυσανίας, Βοιωτικά, 29

[20] Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, λήμμα «Σειρήνες».

[21] Παυσανίας, Αττικά, 21, 1. «ειώθασι δε και νυν έτι ποιημάτων και λόγων το επαγωγόν Σηρείνι εικάζειν»

[22] Σούδα, λήμμα «Νεάπολις»

[23] Παυσανίας, Βοιωτικά, 34, 3

[24] Σούδα, λήμμα «Θάμυρις ή Θαμύρας»

[25] Απολλόδωρος Γ΄, V, 8. Παπαρρηγόπουλου, Ιστορία του Ελληνικού έθνους, τομ. 1, σελ. 328. Το λεξικό Σούδας αναφέρει και «εκ Μουσαίων γρίφον» που έβαλαν παιδιά στον Όμηρο και τον στενοχώρησαν. (λήμμα «ήκαχον»)

[26] Ιλιάδα, Ψ 140 κ. έ.

[27] Κλήμης Αλεξανδρείας, «Προτρεπτικός προς Έλληνας» ΙΙ, σελ 32

[28] Σούδα, λήμμα «Μουσουργοί», κατά τον Ευνάπιο.

[29] Σούδα, λήμμα «Νύμφαι»

[30] Πλούταρχος, «Βίος Αλεξάνδρου» 2.

[31] Ιλιάδα, Α, 37

[32] Ηρόδοτος, 7, 20. Για μάχη μεταξύ Αχιλλέα και Πάρη στη Θεσσαλία μαρτυρά και ο Πλούταρχος, (Θησεύς, 34)

[33] Διόδωρος Σικελιώτης, Α΄, 18

[34] Αθήναιος, Δειπνοσοφισταί, τομ Ι4, 9, σελ. 37

[35] Κλήμης Αλεξανδρείας, «Στρωματείς» Α XVI σελ. 265

[36] Αθήναιος, Δειπνοσοφισταί, ΙΔ΄, 34, σελ. 109

[37] Αθήναιος, Δειπνοσοφισταί, τομ Ι4, 40, σελ. 125

[38] Παυσανίας, Κορινθιακά, 21, 3

[39] Σούδα, λήμμα «Κωδωνοφορείται»

[40] Παυσανίας, Βοιωτικά, 5, 7.

[41] Σούδα, λήμμα «Ασία»

[42] Αθήναιος, Δειπνοσοφισταί, ΙΔ΄, 18, σελ. 63, 65, πργρ 20, σελ.71 πργρ. 34, σελ. 111, πργρ. 36, σελ. 113 και 117, πργρ.40, σελ. 123 πργρ 40, σελ 125, Δ΄, πργρ. 77, σελ. 221 πργρ. 77, σελ. 223 πργρ. 78, σελ. 223 πργρ. 80, σελ. 231 πργρ.80, σελ. 233 πργρ. 82, σελ. 239 Α΄, πργρ. 28, σελ. 97

[43] Κλήμης Αλεξανδρείας, «Προτρεπτικός προς Έλληνας», Ι. Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, λήμμα «τέττιγξ»

[44] Οδύσσεια, τ, 518 κ. έ.

[45] Δεν είναι μόνο ο Απόλλων, αλλά και οι λεγόμενοι «Ιδαίοι Δάκτυλοι», δαίμονες σχετικοί με τη μεταλλουργία, που εισάχθηκαν στην Ελλάδα από την Φρυγική Ίδη, σαν μαθητές και ακόλουθοι της ασιατικής Κυβέλης. Επειδή υπήρχε και η Κρητική Ίδη, μερικοί είπαν πως ήταν από κει και τους συνέδεσαν με τη γέννηση του Δία, αλλά οι περισσότεροι συγγραφείς τους θεωρούν Φρύγες. Ιστορικά, η κατεργασία του σίδερου προήλθε από τη Μέση Ανατολή και τους Χετταίους.

[1] Οι Έλληνες το έλεγαν… Είναι υπαινιγμός. Θα δούμε πως και η πρώτη Σίβυλλα ήταν από τη Φρυγία, και κατά άλλη παραλλαγή ήταν… Εβραία!

[2] Εδώ ο Παυσανίας αφήνει να φανεί η αλήθεια. Γνωρίζει καλά πως το Μαντείο των Δελφών δεν υπήρχε κατά τα Τρωικά, και παραξενεύεται πως μπορεί να πήγε εκεί και να προφήτεψε η Ηροφίλη για αυτόν τον πόλεμο! Το… φως της Ελληνικής σκέψης κρύβεται να μην το φάει η Απολλώνια λατρεία…

[3] Πως υπάρχει ο τάφος της αφού η Τροία καταστράφηκε, όχι μόνο από τους Έλληνες, αλλά και από σεισμό και πλημμύρα, όπως λέει ο Όμηρος; Άρα, έζησε και προφήτεψε αφού εποικίστηκε η Τροία από Έλληνες πολύ μετά την καταστροφή, «μόλις χτές» όπως θάλεγε ο Ηρόδοτος…Γι αυτό και ο Παυσανίας γράφει «φαίνεται»

[4] Παυσανίας, Φωκικά, 12, 1-7

[5] Κλήμης Αλεξανδρείας, «Στρωματείς» Α΄ ΧΧΙ σελ 279

[6] Παυσανίας, Φωκικά, 12, 1-7

[7] Πλούταρχος, Περι του μη χραν έμμετρα νυν την Πυθίαν 9

[8] Υπάρχουν τέτοιες διαφοροποιήσεις σε πολλούς Μύθους, πχ. για τον Πέλοπα, που ήταν Φρύγας κλπ. Ο κανόνας και η λογική λένε πως οι Μύθοι που δίνουν ξένη καταγωγή σε μυθολογικά πρόσωπα είναι οι αρχικοί που στη συνέχεια «ελληνοποιήθηκαν». Αν ο αρχικός Μύθος έδινε Ελληνική καταγωγή, ο αντίθετος Μύθος δεν είχε λόγο ύπαρξης. Ανθέλληνες σαν εμένα πρέπει να είχαν εκτελεστεί ή εξοριστεί.

[9] Λεξικό Σούδας, λήμμα «Σίβυλλα Χαλδαία»

[10] Λεξικό Σούδας. λήμμα «Σίβυλλα Χαλδαία» «Οι στίχοι αυτής ατελείς ευρίσκονται και άμετροι /…/ είτε και κατ’ οικονομίαν Θεού τούτο γέγονεν, ως μη γινώσκοιντο υπό των πολλών και αναξίων οι χρησμοί αυτής»

[11] Παυσανίας, Φωκικά, 12, 1-7

[12] Παλαιά Διαθήκη, Έξοδος, ΙΕ΄, 20-21

[13] Ευστάθιος Θεσσαλονίκης, Ομηρικά σχόλια, Ραψ. Β΄, σελ. 285

[14] Ιώσηπος, Ιουδαϊκή αρχαιολογία Η΄, 5

[15] Ηρόδοτος, 1, 80, Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, λήμμα «Ιδαία».

[16] Ακαδημία επιστημών ΕΣΣΔ, Παγκόσμια ιστορία, τομ Α2, σελ 817-820

[17]Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, λήμμα «Βαγώη»

[18] Σοβαρά τώρα, θεωρείτε τον Έλληνα ικανό να φτιάξει μόνος του κάποια θρησκεία; Οι Έλληνες «ομνύοντες εξαπατώσι» (Ηρόδοτος, 1, 153) θεούς και ανθρώπους…

[19] Παυσανίας, Βοιωτικά, 29

[20] Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, λήμμα «Σειρήνες».

[21] Παυσανίας, Αττικά, 21, 1. «ειώθασι δε και νυν έτι ποιημάτων και λόγων το επαγωγόν Σηρείνι εικάζειν»

[22] Σούδα, λήμμα «Νεάπολις»

[23] Παυσανίας, Βοιωτικά, 34, 3

[24] Σούδα, λήμμα «Θάμυρις ή Θαμύρας»

[25] Απολλόδωρος Γ΄, V, 8. Παπαρρηγόπουλου, Ιστορία του Ελληνικού έθνους, τομ. 1, σελ. 328. Το λεξικό Σούδας αναφέρει και «εκ Μουσαίων γρίφον» που έβαλαν παιδιά στον Όμηρο και τον στενοχώρησαν. (λήμμα «ήκαχον»)

[26] Ιλιάδα, Ψ 140 κ. έ.

[27] Κλήμης Αλεξανδρείας, «Προτρεπτικός προς Έλληνας» ΙΙ, σελ 32

[28] Σούδα, λήμμα «Μουσουργοί», κατά τον Ευνάπιο.

[29] Σούδα, λήμμα «Νύμφαι»

[30] Πλούταρχος, «Βίος Αλεξάνδρου» 2.

[31] Ιλιάδα, Α, 37

[32] Ηρόδοτος, 7, 20. Για μάχη μεταξύ Αχιλλέα και Πάρη στη Θεσσαλία μαρτυρά και ο Πλούταρχος, (Θησεύς, 34)

[33] Διόδωρος Σικελιώτης, Α΄, 18

[34] Αθήναιος, Δειπνοσοφισταί, τομ Ι4, 9, σελ. 37

[35] Κλήμης Αλεξανδρείας, «Στρωματείς» Α XVI σελ. 265

[36] Αθήναιος, Δειπνοσοφισταί, ΙΔ΄, 34, σελ. 109

[37] Αθήναιος, Δειπνοσοφισταί, τομ Ι4, 40, σελ. 125

[38] Παυσανίας, Κορινθιακά, 21, 3

[39] Σούδα, λήμμα «Κωδωνοφορείται»

[40] Παυσανίας, Βοιωτικά, 5, 7.

[41] Σούδα, λήμμα «Ασία»

[42] Αθήναιος, Δειπνοσοφισταί, ΙΔ΄, 18, σελ. 63, 65, πργρ 20, σελ.71 πργρ. 34, σελ. 111, πργρ. 36, σελ. 113 και 117, πργρ.40, σελ. 123 πργρ 40, σελ 125, Δ΄, πργρ. 77, σελ. 221 πργρ. 77, σελ. 223 πργρ. 78, σελ. 223 πργρ. 80, σελ. 231 πργρ.80, σελ. 233 πργρ. 82, σελ. 239 Α΄, πργρ. 28, σελ. 97

[43] Κλήμης Αλεξανδρείας, «Προτρεπτικός προς Έλληνας», Ι. Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, λήμμα «τέττιγξ»

[44] Οδύσσεια, τ, 518 κ. έ.

[45] Δεν είναι μόνο ο Απόλλων, αλλά και οι λεγόμενοι «Ιδαίοι Δάκτυλοι», δαίμονες σχετικοί με τη μεταλλουργία, που εισάχθηκαν στην Ελλάδα από την Φρυγική Ίδη, σαν μαθητές και ακόλουθοι της ασιατικής Κυβέλης. Επειδή υπήρχε και η Κρητική Ίδη, μερικοί είπαν πως ήταν από κει και τους συνέδεσαν με τη γέννηση του Δία, αλλά οι περισσότεροι συγγραφείς τους θεωρούν Φρύγες. Ιστορικά, η κατεργασία του σίδερου προήλθε από τη Μέση Ανατολή και τους Χετταίους.